LIRIANA

Tregim nga Hamit  Taka

Nuk kishte shumë kohë qëkur seria e marrdhënieve dashurore dhe takimeve të fshehta në shtëpinë bosh të Gentit kishte mbaruar. Ata kishin filluar t’i tregonin hapur personelit të spitalit se një lidhje e re kishte filluar mes tyre. Pas atyre mëdyshjeve të gjata dhe qartësimit të plotë të mardhënieve, Genti dhe Liriana, natyrisht duhej të ishin më të afërt. Me gjithë edukatën dogmatike për moralin, që kishte marrë në shkollë dhe pedantizmit në familjen e një funksionari shtetëror, siç ishte babai i saj, Liriana nuk mund të luftonte me pasionet e saj të moshës. Pikëpamjet e përgjithshme dhe konceptet patriarkale të të atit dhe gjyshes për martesën dhe familjen nuk mund të ishin shkaqe frenuese ndaj furisë erotike. I vetmi shqetësim i Lirianës ishte si mund t’i rezistonte kërkesës së Gentit të ndarë me bashkëshorten para një viti, që ajo t’i jepej plotësisht. Por edhe vetë Liriana, ndonëse kishte njohur lidhje dashurore kalimtare me mjekë të tjerë pa u frikuar, në lidhjen e re me Gentin dukej se e kishte të pamundur t’i qëndronte më epshit të egër e të stuhishëm. Bile ajo habitej edhe vetë se si ishte e mundur që t’i dukej se tani për të nuk kishte tjetër njeri në botë veç të dashurit, të cilit i përkisnin të gjitha mendimet, ndjesitë, gjithçka e saj. Tabloja e së ardhmes i paraqitej në mënyrë të tillë, që tregonte se ata do të kishin një jetë të pandarë. Sikur ua kumtonte këtë gjë ndonjë orakull. Liriana mund të vdiste vetë ose Gentit mund t’i mbushej mendja të shkonte tek bashkëshortja e parë apo te bukuroshja Vera, e cila e lakmonte, por gjithësesi, besonte se do të sendërtohej ëndërra e saj për të qënë gjithnjë me Gentin. Vetë natyra, me sa dukej, duke larguar prej saj mjaft pretendentë dhe ndarja e Gentit me bashkëshorten, ia kishte paracaktuar asaj atë burrë. Ajo e ndiente dhe pothuajse ishte e qartë se, përveç dashurisë, asgjë nuk mund ta bëj një njeri aq të nevojshëm për një tjetër.
Pikërisht kur ata ishin në kulmin e lumturisë, ndodhi një ngjarje, në dukje fare e thjeshtë, që për Lirianën nuk mund të mos e trondiste kështjellën e tyre të lumturisë. Thjesht një pyetje pa takt e pa sens logjik e Gentit. Kirurg Genti kurrësesi nuk mund ta kuptonte dramën që kishte shkaktuar tek e dashura e tij me atë pyetje të nxituar.

Qëkur kishte filluar punën në spitalin e qytetit, në fillim si ndihmësmjeke dhe pastaj si infermiere, jeta e Lirianës, ishte vërtitur midis dy pacientëve, të cilët e kishin bërë spitalin si shtëpinë e tyre. Njëri ishte një fëmijë nëntëvjeçar, i dëlirë e i plogët, me një shëndet të mbufatur, që fliste ngadalë edhe nga zhvillimi i vonuar mendor, për të cilin Liriana tregonte përkushtim maksimal. Ajo alarmohej për çdo shqetësim të tij, i qëndronte te koka, i blente dhurata për çdo rast. Në spital personeli e quanin idhulli i Lirianës. Edhe vetë pacienti nuk njihte njeri më të afërt në këtë botë se Lirianën. Ky ishte Besi i Shtëpisë së Fëmijës, për të cilin Liriana thoshte se ai ishte gjithçka për të. Për mjaft nga personeli i spitalit kjo lidhje midis tyre dukej misterioze dhe sikur i kapërcente marrdhëniet humanitare midis punonjësit të shëndetësisë dhe pacientit.
Tjetri ishte një plak i sëmurë në grahmat e fundit, një trazovaç, egoist e sedërli, i cili merrte me vete shumë mëkate e linte pas vetes shumë brenga. Kur e ndjeu se ditët i kishte të numëruara, i ishte qepur infermiere Lirianës, duke i kërkuar me insistim të ulej në cepin e shtratit të tij, pasi dëshironte të fliste hapur me të. Kërkesën ia bënte herë me lutje zëbuta, herë me hakërrime, për ta injoruar e për t’ia zgjatur tmerrin infermieres, deri sa ajo të pranonte ta dëgjonte. Kishte infermiere që paragjykonin dhe pëshpërisnin, duke buzëqeshur me njëra-tjetrën për ndonjë trill të çmendur plaku, i cili donte t’i shprehte dashurinë e tij të përbuzur prej saj. Po Liriana vazhdonte të mos dëgjonte nga ai vesh, as ndaj thashethemeve e as ndaj kërkesës së pacientit, duke mos i dhënë asnjë shans për rrëfimin e tij. Kjo sjellje e Lirianës e tiranizonte dhe e nervozonte plakun, sa vinte ulërimat, duke shqetësuar gjithë spitalin. Ishte një lloj presioni ky, që drejtori dhe mjekët e tjerë ta impononin infermieren për ta dëgjuar. Liriana sillej me të si një profesioniste korrekte gjakftohtë, që bën ç’është e mundur për t’ia zgjatur jetën pacientit të vet, por jo të ulej në cepin e shtratit të tij. Por nuk mundi t’i rezistonte deri në fund këmbënguljes së tij. Kjo edhe me këshillimet e herëpashershme të drajtorit e Nerminit, mjekja më e vjetër e spitalit, e cila e donte si vajzën e vet. Një ditë mori vendimin për ta dëgjuar. Pikërisht atë ditë, ndodhi ajo ngjarja e papritur, ajo pyetja e Gentit, që e trazoi shumë shpirtin e Lirianës. Në vend që të ulej në cepin e shtratit dhe të dëgjonte pacientin, ajo hodhi çantën krahëve dhe u nis për në shtëpi, ku nuk e priste askush. Kështu dukej se plaku do ta merrte me vete brengën në jetën e amëshuar.

Në shtëpi përgatiti me ngut një kafe dhe u ul në shezlongun e vjetër të verandës. Me sy të fiksuar në një pikë gjerbte e menduar kafen, duke e mbajtur gjatë filxhanin te buzët, si shenjë afiniteti me të. Si shumë njerëz, që kanë përballuar vështirësi të mëdha në jetë dhe kapen fort pas cigares, alkolit, bixhozit apo drogës, Liriana kishte vendosur mardhënie intime me kafen. Në shoqëri me të ajo kujtonte, meditonte, arsyetonte, imagjinonte dhe ëndërronte. Siç rrinte këmbë mbi këmbë, u ngrit me vrull, sikur të kishte ndier aromën e gjellës së djegur. Kur drejtoi trupin, iu bë sikur një rrymë helmi po i rridhte në stomak dhe një grimëherë ndjeu një zbrazëti në gjithë qënien e vet, sikur të mos i punonte sistemi nervor emocional. Piu një gotë ujë me filxhanin e kafes në dorë dhe filloi sërish të gjerbte lëngun e errët, pa ndier asnjë lloj shije prej tij. Duke u menduar thellë, i bëri pyeyje vetes: Pse pikërisht në çastin kur ajo po ndahej me një përzemërsi e dhemshuri të pazakontë nga Besi? Dhe vazhdoi të bënte ecejake me filxhanin në dorë në verandë. Mendimet e hidhura, ku ishte zhytur, ia ndërpreu vetëm dalja në horizont e hënës me një aurolë të argjendtë nga pluhuri, që rrinte pezull mbi qytet. 
Sa u shfaq hëna, asaj iu fanit nëna. Gjëja e parë që iu kujtua ishin mbrëmjet me hënë të plotë, kur ajo e merrte për dore në kopshtin e vogë të mbushur me trëndafilë të kuq e zambakë të bardhë. Një çurg lotësh i rrodhën nëpër faqe. Nuk gjente njeri apo perëndi në botë më të mirë se nëna për t’iu rrëfyer. Dhe menjëherë fytyra melankolike e saj u çel nga kujtimet e bukura e të pastra fëminore, që nuk donte t’i përlyente kurrësesi me mendimet e zymta dhe veset e të gjallëve.

Jo më larg se para një muaji në spital kishte mbritur papritur një bukuroshe, me emrin Vera, të cilës natyra i kishte dhuruar të gjitha hiret femërore. Një vajzë shumë e ëmbël, tërheqëse, me dy vrimëza në faqe kur qeshte, e gëzuar dhe e lazdruar. Ajo ishte e mbesa e bashkëshortes së drejtorit të spitalit, një studente dështake e Fakultetit të Mjekësisë, që filloi punë si infermiere në atë spital. Pak ditë nga fillimi i punës kaloi në dhomën e vizitave të Gentit, një nga kirurgët e rinj më të mirë të vendit. Këtëfillim Vera e mori me shumë entusiazëm. Edhe Genti e priti mirë praninë e kësaj bukurosheje të ëmbël në vendin e punës së tij. Kur pa se shumica e personelit të spitalit, vetë drejtori dhe pacientët kishin një adhurim të veçantë për Lirianën, Verës iu duk se ajo ishte në qendër të vëmëndjes. Ajo ishte nga ato femra sqimatare që duan t’u kushtojnë vëmëndje, të ndihen të pranishme, të pëlqyera dhe të vlerësuara. Kjo e bëri ta xhelozonte kolegen e vet, sa një ditë i ishte shprehur tërë djallëzi se Liriana dashurohej me veten si Narcisi. Por e ndjeu se të pranishmit nuk e pritën mirë.
Sidoqoftë, nën ndikimin e Verës, rrotull Lirianës u krijua një rreth ziliqaresh. Sidomos kur u bë e dukshme edhe dashuria mes saj dhe Gentit. Me gjithë përkushtimin tërësor ndaj pacentëve, Liriana nuk ishte aq e pandjeshme ndaj angështisë së disa ziliqareve më të ekspozuara ndaj saj. Këtë e kishte ndier edhe Genti. Ai e shikonte para syve të tij se si ajo po e humbte atë finesën magjepsëse, për shkaqe, që ai nuk i dinte. 
Dashakeqësinë e Verës ndaj Lirianës e vinin re edhe mjekët e infermirët, që punonin afër saj. Fjala shkoi deri te bashkëshortja e drejtorit, e cila i kërkoi arsyet pse e urrente aq shumë infermieren shembullore. Mbesa u shkreh në lotë dhe i tha hapur hallës së vet se e kishte zili: “Në spitalin tonë të gjithë vetëm Lirianën kanë në gojë. Liriana e respektuar, Liriana e vlerësuar, liriana e dashuruar. Duket sikur këtu edhe mjekët edhe pacientët edhe zogjtë rreth spitalit këndojnë: Liriana, Liriana, Liriana! Mua as më përfillin, as më vlerësojnë e as më dashurojnë. Më rroftë bukuria, që ma përmendin të gjithë. Ajo më rrëmbeu edhe Gentin të cilin e simpatizoj deri në adhurim”.
Zilinë e Verës e kishte pikasur edhe vetë Liriana apo se dikush përpiqej t’i bënte keq, qoftë edhe në gërvishjen sadopak të imazhit të saj. Por atë mbrëmje, atje në verandën e freskët, bota vërtitej rreth asaj pyetjes së Gentit, e cila herë i dukej dyshuese, herë provokative dhe herë poshtëruese. Mos vallë Genti kishte rënë në dashuri me Verën dhe kërkonte pretekste për ta prishur lidhjen me të? Sa më shumë donte t’i largonte ato mendime të padëshiruara, aq më tepër ia zhbironte trurin ai vështrimi i pazakonshëm e dyshues i Gentit pas vizitës që i bëri pacientit jetim. Kjo bëri që ta humbiste qetësinë, kokën e kishte të turbullt, sa i dukej se do të humbte ekuilibrin. Atëherë u përqëndrua te thashethemet dhe opinionet, të cilët sa i shpërfillte aq edhe e bezdisnin. Në atë moment ato i dukeshin si ata kërmijtë pa guackë, që lënë një vazhdë të pështirë në trungun e pemës ku lëvrijnë poshtë e lart. FIlloi të dyshonte tek ajo që mendonte se nuk do të dyshonte kurrë: besimi i Gentit tek ajo. 
Në të vërtetë, jo më shumë se para një ore, kur Genti i bëri atë pyetjen tronditëse, Vera i kishte thënë në intimitet se Besi ishte fëmija i pa regjistruar i Lirianës. Kjo ishte një goditje rrufeje në zemrën e Gentit, të cilin më shumë e tronditi mungesa e sinqeritetit se sa fakti që ajo kishte një fëmijë. Duke ruajtur një pamje gati mospërfillëse ndaj informacionit, ai u përpoq të zbulonte prej Verës në se njihej babai i djalit. Shkurt , donte të dinte në se ajo ishte e divorcuar apo kishte patur ndonjë dashnor. Dhe infernierja sajoi një histori pa emra, për ta larguar të adhuruarin e saj nga Liriana.

Melankolia dhe ankthi ishin bashkudhëtarë të përhershëm të Lirianës. Këto ndjesi dhe përkushtimi prekës ndaj të sëmurëve, e bënin atë të dukej shumë e hajthme. Mjaft nga personeli habiteshin ku e gjente kjo vajzë e hajthme, aq e përkushtuar ndaj punës, atë patos e furi erotike për Gentin. Por nuk e dinin se puna e pëlqyer dhe pasionante i jep akses organizmit në të gjithë komponentët fizikë e shpirtërorë. Disa infermiere mëndjelehta mendonin se personeli dhe pacientët e spitalit ndjenin më shumë dhembshuri se sa simpati e respekt për personalitetin e përkushtimin e saj. Genti shpesh i thoshte me zë të ulët: Nënë Tereza. Kurajo e tepruar kjo, emri i Nënë Terezës është herezi tek ne, e këshillonte Liriana. Vetë ajo dukej pothuajse indiferente dhe e pandjeshme ndaj këtyre opinioneve. Por pyetja e papritur e Gentit e kishte bërë të kuptonte se as ndershmëria, as pasioni për punën e as përkushtimi ndaj njerëzve në nevojë, nuk mund të shërbente si koracë mbrojtëse ndaj opinioneve.
Pas pyetjes intriguese të Gentit të dashur, melankolisësë organike të Lirianës i ishte shtuar edhe vetmia, produkt i dramës shpirtërore të dashurisë. Dukej se ishte kthyer në një automat në shërbim të të sëmurëve dhe përkujdesjen e shumëfishuar për Besin. Gentit nuk i rrëshqiste asgjë pa vënë re. Ai ishte përpjekur gjithnjë t’ia lehtësonte punën dhe vetminë e saj, duke e qortuar ndonjë herë për përkushtimin e dhembshurinë e tejskajshme deri në vetëflijim. Ai orvatej ta bindëte se asgjë nuk kishte ndryshuar në marëdhëniet dashurore midis tyre, duke tentuar vazhdimisht ta përkëdhelte e ndonjë herë ta puthte si gjithnjë me të njëjtin zjarr, por pavarësisht se Lriana i largohej si dhi e egër, prapë edhe ai nuk i fshihte dot stonaturat. Duke zotëruar mjaft njohuri mjekësore, një mëndje utilitare dhe praktike, Genti nuk mund të mos kuptonte se, po të vazhdonte ajo gjëndje midis tyre, herët apo vonë në duart e tij do të kishte një grua të sëmurë. Ai e dinte se simpatia dhe dashuria, janë gjëra madhështore, por duhej ruajtur pasioni dhe ngashënjimi. Humbja e tyre do të ishte tejet e hidhur. Atij nuk iu durua më dhe një ditë e kapi për krahu, kur po dilte nga dhoma e vogëlushit të saj.
-Pse po më largohej dhe i bishton vëmëndjes sime? –e pyeti ai.
-Unë jam infermiere dhe vëmendja ime është e përqënduar tek të sëmurët, jo tek personeli.
-Pse, unë jam për ty një nga të zakonshmit e personelit?
-Jo. Ju nuk jeni njëri nga punonjësit e zakonshëm të spitalit, por edhe Besi nuk është një nga pacientët e zakonshëm për mua. Ai është gjithçka që kam pasur në jetë, -i shpjegoi Liriana.
Atëherë Genti filloi të mendojë për moshën kur e kishte lindur Liriana Besin. Ai dëshironte t’i dilte një moshë miturake, kur amësia e saj ndaj Besit të dukej absurde. Dhe ajo nuk duhej të kishte patur ndonjë zhvillim fizik kushedi…
-Kush është babai i tij? –pyeti ai pas një pause, pasi edhe llogaria nuk i doli siç e dëshironte ai, ndërkohë që Liriana i kishte kthyer shpinën. 
Pyetjes edhe më e papritur për të, Liriana nuk i dha përgjigje. Mori ca sende të pacientit dhe iku me nxitim. Sa u nda prej Gentit, i vërshuan lotët, që i rrodhën mbi bluzën e bardhë. Shkoi te dhoma e infermiereve dhe qante me ngashërim. Por, i pushtuar nga egoizmi dhe dhimbja për të dashurën e vet, Genti e ndoqi prapa, e kapi për dore dhe e çoi në dhomën e vizitave, gati me dhunë. Ai bëri përpjekje ta përqafonte, t’i shfaqte ndjenjat e zjarrta të dashurisë dhe të dhimbjes, por ajo u largua fare nga spitali e zemëruar dhe e ofenduar. Kjo nuk kaloi pa rënë në sy të personelit, sa vajti fjala deri te drejtori. Në spital të gjithë flisnin të shqetësuar për ndonjë prishje të Lirianës me Gentin, sikur të kishte ndodhur një tragjedi.

Kishte kaluar më shumë se një muaj kur një urgjencë i bashkoi Gentin dhe Lirianën në sallën e operimit. Meraku dhe përkushtimi ndaj të sëmurit bëri të harroheshin mëritë dhe ndjesitë inatçore ndaj njëri-tjetrit, të cilat dukeshin si çikërrima të papërfillshme para përgjegjësisë profesionale në shërbim të pacientit. Por edhe ndjesitë intime nga prekjet e lehta, fryma dhe aromat e njohura, vështrimet tinzare ndikuan në amortizimin dëshpërimit. Me mbarimin e operacionit përgëzuan njëri-tjetrin për suksesin në operim dhe u vështruan fytyrëçelur drejt në sy. Pasi hoqën rrobat e rastit dhe morën frymë të kënaqur, Genti e kapi për krahu dhe e çoi në kafe. 
-Erdhi koha të rrëfehemi para njëri-tjetrit, Liriana.
-Unë s’kam të fshehta për të rrëfyer. Në se ti ke të fshehta, rrëfehu diku gjetkë. Unë s’jam altar i përshtatshëm për ty.
-E vetmja gjë që turbullon jetën time, është fakti se kam qënë i martuar dhe jam i devorcuar, ti e di mirë.
-Por di edhe që duheni akoma.
-Edhe këtë nuk mund ta mohoj fare. Ish-gruaja ime vazhdon të më dojë dhe bën përpjekje për t’u ribashkuar. Por zemrën time e ka pushtuar Liriana dhe nuk ka anjë grimë vend për ish-bashkëshorten, -iu përgjigj tepër çiltërisht Genti, sa e bëri Lirianën t’i vërshojnë emocionet e dikurshme. 
-Atëherë mbeti të shuash çdo lloj misteri për Besin, të cilin ti ke filluar ta mendosh e trajtosh si fëmijën tim. 
-Fillo sa më parë, -iu përgjërua Genti.
-Historia e tij është e dhimbshme dhe do kohë. Pasdite takohemi tek lokali i zakonshëm, ku do ta kuptosh sa i shtrenjtë është Besi për mua, -e mbylli bisedën Liriana dhe u ngrit.

Në orën shtatë të mbrëmjes Liriana i zbuloi Gentit tërë historinë jetësore të saj. Por më tepër përshtypje kirurgut i bëri krenaria me të cilën ajo fliste për vështirësitë e jetës së vet.
-Nuk më kujtohet dhe ende nuk jam qartësuar në se nëna ime ka vdekur apo është zhdukur. Atëherë kam qënë tetë vjeç. Ama njërkën, me të cilën kurrë nuk u miqësova, e mbaj mend mirë. Ajo ishte një grua shtatëlartë, si statujë, e heshtur, me lëvizje të matura dhe me flokë gështenjë të mrekullueshëm. Por ishte mjaft fodulle dhe, kur debatonte me babanë, bëhej e ashpër dhe ia hidhte gjithmonë në fytyrë se ishte gruaja e dytë e tij. Domethënë, po ta braktiste edhe ajo, do të mbetej i ve për pjesën e jetës që i kishte mbetur. Bile ajo parashikonte një jetë të shkurtër të tij. Mirëpo babai nuk ia mbante shumë kapistrën kalit dhe i dha munxët. Kështu vendosi ta kalonte jetën vetëm me mua, vajzën jetime.
Liriana mori frymë thellë, pasi iu duk se i ishte ngushtuar kraharori nga emocionet dhe vazhdoi:
-Babai, sa vinte nga puna, dilte me shokët. Të dielat kujdesej për veten. Ishte manjak për estetikën dhe qëndronte para pasqyrës më shumë se gratë. Ai nuk kishte ndonjë arsim kushedi, por gjithmonë ka qënë me detyra shtetërore. Diplomën ia kishte zëvendësuar Dëshmia e partizanllëkut. Shpesh mungesa e dijes e bënte nervoz në komunikimin me njerëzit dhe i shkarkonte nervat në shtëpi mbi bashkëshorten, sa e kishte dhe, pas ikjes së saj, mbi mua. Kur e la dhe gruaja e dytë, më shumë kthehej i dehur në shtëpi. Ai kurrë nuk ekzaltohej me mua. As kur merrja rezultate maksimale në shkollë. Mendoj se unë nuk i frymëzoja fare dashuri…
Genti nuk e duroi dot më dhembshurinë që ndiente për të dashurën e vet. Ai e kapi për krahu, e afroi, ia mbështeti kokën në supin e tij dhe Liriana u ndie mirë. Mjeku e ndjeu se ai rrëfim ishte shumë i vështirë dhe u përpoq ta qetësonte. Ajo dukej se lirohej nga një ngarkesë e madhe prej shpirtit të saj, por e dinte mirë se atë ngarkesë e hidhte mbi dikë tjetër, po aq e rëndë dhe e padurueshme edhe për vete. E ngriti kokën nga supi i Gentit dhe e vështroi drejt në sy. 
-Kur isha në shkollën e mesme, kisha një shoqe, që më vizitonte pothuajse çdo ditë. Ajo më ishte bërë motër. Bashkë bënim mësimet, pastaj më ndihmonte të kryeja detyrimet e shumta, që kisha në shtëpi. Kishte një familje të varfër dhe unë shpesh i jepja ndonjë rrobë apo ndonjë ushqim ia fusja në çantë. Ishte vajzë shumë e bukur dhe gazmore, por varfëria e bënte të ndrojtur e të rezervuar në mardhënie me djemtë e shkollës. Sa fillonin grindjet në shtëpinë e vet, për shkak të fukarallëkut, ajo vraponte tek unë dhe, kur mbyllja derën pas shpinës së saj, i dukej vetja e lirë. 
Një ditë, papritur, shoqja ime erdhi shumë e mërzitur tek unë dhe dukej aq e turbulluar, sa nuk dija çfarë t’i bëja e çfarë t’i jepja. E pyeta mos i kishte ndodhur ndonjë fatkeqësi në familje. Ajo mohoi me kokë. Ngulmova shumë të më tregonte se çfarë i dhimbte apo ç’problem kishte. Pas ngurimit dhe lotëve pa fund, më vështroi drejt në sy me sytë e çakërruar të saj. Jam shtatëzënë, më tha më në fund. Brofa përpjetë, u tërhoqa prapa në panik, por u kujtova se shoqes i duhej kurajo dhe jo panik. E përqafova, për t’i dhënë kurajo, që të mendonim se çfarë mund të bënim. I kërkova të më tregonte si kishte ndodhur, por, sa më shumë ngulmoja, aq më e heshtur dhe më e mbyllur bëhej ajo.
E kishte të pamundur ta ndante mëkatin me prindërit e vet. Të shkonte në maternitet për abort, kishte frikë mos merrej vesh dhe do të përfundonte si një vajzë e degjeneruar. Të abortonte me metoda primitive, kishim frikën e jetës dhe unë nuk e lejova kurrësesi. Bile unë fillova të ngulmoja që ta donte beben që mbante në trupin e saj. 
Atë vit ne ishim paramaturante. Sekreti i vet e kishte lidhur tërësisht me mua. Në shtëpinë e saj kishte frikë, por edhe në shtëpinë time kishte ndroje nga babai. Një copë herë shkonte te vajza e tezes, por, kur filloi t’i shfaqej barku, nxitonte të vinte tek unë. Në të vërtetë kishte shumë turp nga babai im, gati si frikë dhe ne mblidheshim në dhomën time. Kur filloi t’i shfaqej dukshëm barku, të dyja bashkë bënim kujdes të vishej me rroba të përshtatshme, që nuk binte në sy. Ditët e fundit të shtatëzanisë, babai u shtrua në spital dhe kurimi i tij zgjati gjithë verën. Kështu që shoqja rrinte pa frikë në shtëpinë time, deri sa lindi. Duke mos patur përvojë nuk e kuptoi lindjen e parakohshme. Pati lindje të vështirë. I qëndrova te koka, bashkë me një kushërirën time nga fshati i nënës, e cila kishte bërë ca kurse për mami. Bebin e shpëtuam, por shoqen time nuk mundëm. Në çastet e fundit të jetës shumë të shkurtër ajo më tregoi atësinë e fëmijës dhe ma la amanet djalin e vet. I premtova para vdekjes dhe iu betova te varri i saj se Besit do t’ia kushtoja gjithçka në jetën time.
Këtu ia plasi të qarit dhe Gerti ia mori kokën në gjoksin e vet. Lotët e saj i dukeshin si një zjarr i lëngshëm e i ëmbël, që lëvrinte në tërë trupin e tij. Pas ngashërimit dhe frymëmarrjeve të thella në gjoksin e Gentit, vijoi tregimin: 
-Bashkë me vajzën e tezes së shoqes sime nuk gjetëm rrugë tjetër veçse ta çonim bebin në jetimore. Drejtoresha dhe edukatoret e asaj shtëpie të madhe më konsideronin mua si nënën e tij. Po aq të përkushtuara janë edhe ca kushërira e teze të shoqes sime, por ai gjithmonë më ka dashur më shumë mua. Besi ka qënë gjithçka për mua. Duke qënë edhe shëndetlig, vitet e fundit pothuajse i kemi kaluar sëbashku në këtë spital. Ai është e do të mbetet vëllai im, ëngjëlli im…
Këtu Liriana heshti. Ajo u përlot sërish. Dukej se përbrenda e gërryente diçka, që e kishte të vështirë ta tregonte.
-Domethënë Besi është djali i babait tënd? –tha Genti pas një pauze të tensionuar.
Ajo pohoi me kokë pa e vështruar në sy. Turpin që ia kishin lënë ziliqaret përsipër, e hodhi pa dëshirë në vendin e duhur, mbi kryet e babait të vet.
-Po babai ç’qëndrim ka mbajtur ndaj Besit? –e pyeti Genti, duke ia marrë kokën përsëri në gjoksin e vet.
-Babai nuk e di fare, por kam vendosur t’ia tregoj, -e mbylli bisedën Liriana. Ajo, nuk ia kishte falur kurrë të atit turpin e tij. Ishte gati t’i falte gjithçka që kishte bërë në jetë, qoftë edhe me vetë Lirianën dhe nënën e saj, por jo përdhunimin e shoqes. Gentit, jo vetëm që nuk ia kishte prezantuar, por as nuk i kishte folur për babanë e saj.

Të nesërmen Liriana, pas mbarimit të turnit, e mori për dore Gentin dhe e çoi në dhomën e pacientit grinjar, që ishte dukshëm në grahmat e fundit.Ai pacient ishte babai i saj, i cili, me bëmat dhe të fshehtat e tij, ia kishte bërë jetën katran e vrer. Veç drejtorit të spitalit, askush nga personeli nuk e dinte se pacienti grindavec ishte babai i Lirianës. Kjo ishte një surprizë e pakëndshme për Gentin. Por ai e kapi nga krahu, e shtrëngoi fort pas trupit të tij dhe e këshilloi ta dëgjonte me vëmëndje babanë e saj dhe ta falte. S’duhej shumë mend për kirurgun ta kuptonte se ai ishte në grahmat e fundit.
Liriana u ul në cepin e shtratit të babait të vet. Babai sa e ndjeu uljen e saj, bëri ç’është e mundur të çohej në të ndënjura. Infermierja u vërsul drejt tij dhe e shtriu në qëndrimin e duhur. Brenga e fundit e tij ishte dëshira për t’i rrëfyer të bijës të fshehtat e meraqet e veta, të cilat s’donte t’i merrte në varr. 
-Më në fund erdhe, -i tha ai. Ajo nuk i ktheu përgjigje. U ul sërish në cep të krevatit dhe i kapi dorën. Genti nuk e pa të udhës të dëgjonte bisedën e tyre. Babai filloi t’i hakërrehej Lirianës, por ajo e dëgjoi me durim.
Pasi e mbaroi rrëfimin tronditës, babai i tha tërë ngashërim: 
-Ti je e vetmja gjë e mirë që kam patur dhe lë pas në këtë jetë.
-Nuk jam e vetmja, ke dhe një djalë, -iu përgjigj Liriana.
– Kam një djalë dhe s’më keni treguar, -bërtiti ai dhe gati këputi tubot me të cilat merrte serumin, për t’u ngritur. Por Liriana e mbajti dhe kur e shtriu, iu përgjigj:
-Të të tregonim për Besin, që ta torturoje dhe atë si mua.
-Pse Besi është djali im? Prandaj ti e do e kujdesej aq shumë për të…
Ai vari kokën dhe u duk se, për herë të parë në jetë, u ndesh me dukurinë origjinale dhe aq delikate, të quajtur ndjenjë prindërore. Dorën s’ia lëshonte Lirianës dhe pas disa minutash mbylli sytë përgjithmonë. 
Ndërkohë Genti kishte mbritur te Vera dhe e kishte lënduar keq nga zemërimi për mërinë që kishte ndaj Lirianës. Atë ditë edhe Vera e ndjeu të nevojshme t’u kërkonte falje dy të dashuruarve.

SYTË

Tregim nga Drita Lushi

( Shkëputur nga libri me tregime ” Dashuria çel në Prill” 

Deri ditën e fundit, kisha menduar të mos e shihja më kurrë, e as ti flisja .

Gjysma e “Po”-së brenda meje, fitoi mbi gjysmën e “Jo”-së

Takimi i duarve, e normalizoi situatën, e po me dukej absurde gjuha e jo-së aq mohusese e pabindur dhe frikësuese.

Frike nga se?

Isha e lirshme dhe fryma më qe e lehtë si puhizë, deri në çastin që vështrimet u takuan.

Sytë e tij u përplasën si vështrim rrufeje mbi të mitë, e bebëzat e mia mes së kafenjtës dhe jeshiles, si në një lojë kokëfortësie nuk lëvizën nga sytë e tij.

Qerpikët sado përpëliteshin dhe takonin njeri-tjetrin në të qindtat e sekondës,

s’i mbulonin dot vështrimet që u takuan me në fund në një forcë të butë, si drita që vjen nga thellësia e një tuneli, dhe që në dalje bëhet më e plotë e më e sigurt, deri në çastin që shkëlqen e tëra mbi ne.

Mora ngjyrë të purpurt në fytyrë.

Vështrimi i tij ndiqte çdo lëvizje timen, çdo gllënjke që pija, çdo fjalë që flisja. Vështrimi i tij më shihte dhëmbët, buzët tek bashkoheshin për të artikuluar fjalë, por mbi të gjitha, ai kërkonte Sytë.

Një çast ata u puthën rrëmbimthi me vështrime.

E purpurta kish’ filluar të luante me lëkurën time e sidomos me faqet.

Ndonëse përpiqesha të shmangesha e të flisja për gjëra të ndryshme, s’munda t’u vija “embargo” syve të tij, të cilët po i ndieja në çdo qelizë timen.

Se kisha menduar kështu.
Nuk mendoja se vështrimi i syve të tij, do më zgjonte ndjesi aq të pashpjegueshme, të çuditshme dhe të paparashikuara si pranverës që si dihen ditët, do jenë me diell apo shi.

U futa në lojën e syve, ose me mirë, më morën pa më pyetur brenda lojës së tyre.

Fillova ta shoh dhe unë me një vështrim kapriçoz, si për t’i thënë: “unë s’e heq vështrimin”, “unë mundem të të shoh drejt”, “unë guxoj të të shoh, sepse s’ka asgjë të keqe”

E nëse i bëja këto arsyetime e justifikime, thellë brenda vetes e ndieja qe po më pëlqente ai vështrim i dyanshëm, që më dukej se shpeshherë trupëzohej në një materie e merrte ngjyra të bukura, ngjyra që vetëm unë dhe sytë e Tij mund t’i shpjegonim dhe shihnim ato çaste.

Një çast mbylla sytë, ta merrja brenda meje vështrimin.

E kuptova që s’ishte thjesht lojë.

Nuk kishte qenë lojë asnjëherë.

Zilja e telefonit, më “shkundi” dhe më kujtoi se duhet të shkoja.

Ai zgjati dorën duke më përsëritur për të disatën herë :”Do më mungosh”

U mundova të isha e qetë dhe i thashë thjesht ”mirupafshim”.

Ai nuk e dinte, që kish’ filluar të më mungonte qysh atë çast.