
Brahim AVDYLI MBI MAJAT E ARTIT (apo rrëfime satirike në dymbëdhjetë pjesë[1]) Alltan Mjekrra ia kishte formuar vetes bindjen se do të bëhej një nga pendat më të mëdha të vendit, edhe më gjërë. Duke ia përsëritur një … Continue reading
Brahim AVDYLI MBI MAJAT E ARTIT (apo rrëfime satirike në dymbëdhjetë pjesë[1]) Alltan Mjekrra ia kishte formuar vetes bindjen se do të bëhej një nga pendat më të mëdha të vendit, edhe më gjërë. Duke ia përsëritur një … Continue reading
Short story by Sherzod Artikov El Libro de Márquez Amo octubre. Es un tiempo de lluvias y ventarrones y, a menudo, está nublado. Las hojas amarillas caen, la hojarasca cruje bajo los pies; contemplar su danza trae paz … Continue reading
Tregim nga Përparim Hysi Laj-thaj, GJYSHI! * Kasëm Shyqyriu,pensionist aty tek 85-vjeç, del nga shtëpia i mbështetur mbi një”shkoportopedik”,se është invalid pune. Ka thyer kolonën në punë dhe,mban veshur nën xhaketë apo nën pallton e madhe, … Continue reading
Tregim nga Rudina Muharremi Beja Mbrëmja e Ditëlindjes Prilli kishte ardhur përsëri, teksa drita e diellit kishte shtrirë krahët e gjatë në dhomën me taparelat e rralluara ku ëndrrat qëndroni ende varur pezull. Atë ditë ishte … Continue reading
Brahim AVDYLI PËRALLË E BUKUR MBI REFORMAT (tregim ironiko-satirik) Familja jonë ishte pothuajse e vetmja familje në fshat, e cila, njëfarë parimi të saj nuk po e ndryshonte. Ky farë parimi mbeti përgjatë vitesh i … Continue reading
Sherzod Komil Khalil (Uzbekistan) Sherzod Komil Khalil was born on 13th September in 1982 in Kitab district, Kashkadarya region of Uzbekistan. He studied at Uzbekistan National University for Bachelor of philosophy from 1999 to 2003. Sherzod gained a … Continue reading
Tregim nga Odise Kote KOÇKËLA E ka mbjellë koçkëla, u hodhi erzin në fytyrë labja e fortë që fjala i peshonte sa sënduku me flori. Midis dy varreve, një pëllëmbë larg nga njëri tjetri, ishte … Continue reading
Tregim nga Rudina Muharremi Beja RIKTHIM NË ATDHE Ishin të rralla herët që shkonte me pushime, sepse kompania ku punonte nuk mbyllej asnjëherë dhe lejet që merrte nuk korrespondonin pothuajse kurrë me ato të bashkëshortit. … Continue reading
Fragment nga libri më i ri me tregime”LITARI I MALLIT” të autorit Kristaq TURTULLI S’mjafton një jetë të duash një njeri Davidi ndihej i trishtuar, i vetmuar, mbërthyer në kolltukun e lëkurtë, vështrim mbërthyer në fotografinë … Continue reading
Piktura: Ivan Aivazovsky Tregim nga Gladiola Jorbus Pëlhura e ëndrrës E mërkurë. Moti ishte i pastër. Ajri i freskët mbushte zemrën me ndjesi të qashtra e të epërme. Krimea ngriti kokën dhe hapi krahët, a thua se donte të … Continue reading
Sylwia K. Malinowska (Poland) A graduate of the faculty of Journalism and Education at the University of Warsaw. A lover of Sylvia Plath and Emily Dickinson’s poetry, passionate and tireless in familiarizing oneself with literature and striving at … Continue reading
Mukhabbat Yuldasheva (Uzbekistan) Muhabbat Yuldasheva is a writer, journalist, scriptwriter, movie translator. She was born in 1964, studied at Tashkent Polytechnic Institute. She is a member of Uzbekistan Writers Union. Muhabbat awarded with White Tablet short fiction prize … Continue reading
Luan Rama Zonjusha Levinski… Ajo dëgjonte Hendel në një gjendje habie dhe mrekullimi dhe mua më dukej se po shkëputej nga ajo tavolinë e thjeshtë, ngritur ashtu në ajër dhe po i largohej atij apartamenti në Rue des … Continue reading
Skicë nga Edmond Llaçi Atdhe tjetër Ishte kërkesa e saj të prehej në vendlindje. Pasi i dha lamtumirën e fundit të shoqes u rikthye në atdheun e dytë të tij. Aty ku gati për njëçerek shekulli … Continue reading
Tregim nga Mehmet Rrema JENI KTHYER NË KORBA Frynte një erë e fortë por e ngrohtë atë mëngjes në sektorin e pestë të,kooperativës së tipit të lartë. Thoshin se do të binte shi. Ishte mesi … Continue reading
Kristaq Turtulli Korona virusi dhe, viti 97 Kur duhej të mendoja diçka të gëzueshme, çlodhëse, si fjala vjen të rija pranë detit të kaltër, ulur në tavernë me miq, të thithja jodin, të merrja rreze violet, … Continue reading
Petrit Sulaj Primati emocional i njeriut Emocionet edhe se janë krejt të pandërgjegjëshme, shpesh herë bëhen faktor përcaktues në zgjedhjet tona. Llogjika vetëm për vetëm do të gjendej jo rrallë herë e pazonja, kur përballet me … Continue reading
Tregim i shkurtër nga Faruk Myrtaj AJO LLAMBË DUHET TË RRI E NDEZUR… Si prej ëndrre do duhej të ndihej, kur u ndodhën përballë derës hapur të Zyrës Numër Një. “Për ty…”, i thanë. “Nëse … Continue reading
Tregim nga Resmi Osmani NDËSHKIMI Kur Nënëmadhja, e pruri në shtëpi, ishte kotele e vogël që sa i kishte hapur sytë. Mashkull, i bukur, me gëzof të butë, larush me të bardhë e të përhinjtë dhe turiçkën … Continue reading
Kari Krenn (Argentina) Argentine writer, author of the novel “INMARCESIBLE”. Poet, specialized in contemporary oral and written poetry. She is the author of the book “Poémame, entre Angustias y Esperanzas” published in 2019. Kari Krenn, in addition to … Continue reading
Skicë nga Edmond Llaçi Atdhe tjetër Ishte kërkesa e saj të prehej në vendlindje. Pasi i dha lamtumirën e fundit të shoqes u rikthye në atdheun e dytë të tij. Aty ku gati për njëçerek shekulli … Continue reading
Prozë poetike nga Petro ÇERKEZI KU HUMBËN BILBILAT Qё nё kohën e moshёs fёmijnore e nё adoleshencё nuk dёgjoj mё bilbila. Atёhere strukeshin nё pemёn e dёndur pranё dritares dhe suleshin t’i vёnё zjarrin gjumit … Continue reading
Short story by Gulnoz Mamarasulova (Uzbekistan) KULCHA Courtyard. Kitchen. Tandoor … The sun got hot all the surroundings ruthlessly – the basils which were planted on the right and left entrance of the house; carrots, cucumbers, … Continue reading
Tregim nga Ramiz Gjini SORKADHET QAJNË KUR I VRASIN Ata njiheshin me njëri-tjetrin që nga koha e shërbimit ushtarak. I pari qe një rrondokop i shkurtër, me njërin sy paksa të mbyllur, por energjik në … Continue reading
Tregim nga Elida Rusta *** Kështu bënte nxehtë edhe në verën e vitit 1989..Bota ka qenë më e keqe atë vit. Mure deri në hënë, muratorë me shumicë. Mbijetesa ishte në rrezik. Asnjë burrë me … Continue reading
Tregim nga Resmi Osmani PORTRETI I MOTRËS TONË Shtëpinë e Idromenove në Gjuhadoll, të Shkodrës, e kishte pllakosur zia..Siç dukej, vdekja e kishte mësuar rrugën për atje. Sefte, babai Arsen Idromeno-Pargalliu, më pas një ferishte, djali i … Continue reading
Skica nga Rudina Muharremi Beja Midis dy botëve Tingujt e vazhdueshëm të ziles së telefonit i lanë të kuptonte rëndësinë e telefonatës që ngutej të mbërrinte . Vjeshta përtypte ditët e fundit e përreth … Continue reading
Tregim nga Vullnet Mato FJALËT QË NGRITËN TË VDEKURIN Teksa surbte kafen mendueshëm, duke dëgjuar në radio melodinë me çifteli, Gjin Prendi, shkoi shpinën e dorës për të fshirë njollosjen e filxhanit në mustaqet e … Continue reading
Fragment nga Linditë Ramushi Dushku copëza jete… Nëse është gjithmonë dikush që mund të ndjehesh me të sikur je vetja e formësuar në një trup tjetër, sikur për çdo fjalë që nis të thuash do të … Continue reading
José Revello DEL ESPIRITU DE DON GENARO (Sobre la consciencia del ser) Debes ser la conciencia que eres un ser individual. Por lo tanto lo que debes vivir es por ti mismo, como las situaciones … Continue reading
Një fragment nga romani “Mërkuna e zezë” të autorit Agron Tufa Pa i kthyer përgjigje, mora një shkam dhe u ula bri saj. Mora një dorë kokrra të smaltuara groshe dhe fillova t’u fryj, duke i kaluar në … Continue reading
Expressive Narrative Prose Poetry by Jyotirmaya Thakur BLESSED SPIRIT Blessed is he who with each passing moment accepts good or bad events in wise transformation.The more sensitive and responsive you are the more constructive you … Continue reading
PETRO ÇERKEZI Το κείμενο της Κυριακής. Krijimi i së dielës. Δίγλωσσα κείμενα. Krijime dygjuhëshe. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ Η γυναίκα του πάρκου έμοιαζε με παλιά γνωστή. Είχε γυρίσει το κεφάλι με μια κλήση προς … Continue reading
Zyba Hysa AMANETI I NJË NËNE (Tregim bazuar në ngjarje të vërtetë) Zbrita urabanit të punës dhe bëra përgjatë bulevardit “Ismail Qemali”, për të kthyer më pas drejt “Postës së Coles” ku kisha shtëpinë në … Continue reading
Tregim-Triptik nga Resmi Osmani Brenga e kapedan Marko Boçarit Mesollongj i greqisë, vjështë e dytë, moti 1822. Një vit më parë,1821,Mesollongji e përzuri garnizonin turk dhe qytetarët e tij, me guxim dëshirë, dhe etjen e pashuar … Continue reading
Tregim nga Nikos Nikolau – HAXHIMIHAIL Përbindësh pa kokë Edhe vetëm duke i dëgjuar emrin shpërndante frikë e tmerr. Ishte një trup katror fluturues, dy metra me dy, me qime të shkurtër të errët e të katër cepat e tij, … Continue reading
Skica nga Rudina Muharremi Beja Nënqeshje Nisi bisedën, si për të vrarë heshtjen pritjes në stacionin e autobuzit, atij dimri i cili fërgëllonte thëllimin gjer në asht. Kokën e mbante mbështjellë me një shall të … Continue reading
Ramiz Gjini BASTARDËT Bufalaqja Antonetë mbërriti në kopësht thuajse pa frymë. Duke shtrembëruar ato tiparet e saj prej majmunke, tha: – “Aresi”, qeni i madh i Oros Drazhit këputi zingjirin. Tana, që u zu gafil … Continue reading
LAMTUMIRË LORD BAJRON ! 1 Në gjidetin e limanit të Argostolit të ujdhesës joniane të Qefalonisë që, në atë kohë ishte protektorat anglez, më 28 dhjetor 1823, pak dit pas kremtimit të kërshëndellave, kishte hapur velat gjemia … Continue reading
Tregim nga Mëhill Velaj TE KULLA IME! “…..ishte plagosur në betejë, kishte marrë shumë plagë, por ato plagë nuk I bënin përshtypje krahasuar me plagët e jetës, që kishin tronditur zemrën e Kapedanit…’ -.- Leka vështronte diellin që … Continue reading
Tregim nga Resmi Osmani KËNGA E FUNDIT E MJELLMËS 1 Dielli i gushtit kishte vënë saçin e zjarrtë mbi luginën e Karpenisit. Qielli i kaltër pa një re. Asnjë grimë flladi, ajri dridhej si në ethe nga përvëlimi … Continue reading
Libra te rinj : Një marinse koreanoveriore Rreth librit jetëshkrimor të Kim Hyun Hee Përkthyer në shqip nga Lefta Hito Shtëpia Botuese “Lilo”, Tiranë 2004 Mikesha ime, zonja Lefta Hito, më dhuroi para dy javësh një libër të përkthyer nga … Continue reading
Enkas për ditëlindjen… Tregim nga Rudina Muharremi Beja Së shpejti festonte ditëlindjen e saj të tetëmbëdhjetë dhe i fejuari do vinte enkas për ta festuar së bashku me të. Brishtësia përtej të zakonshmes, ndonëse kurrë nuk mund të thuhej, … Continue reading
Në një lagje të qytetit tim Skicë nga Edmond Llaçi .Në anë të trotuarit, pranë shtyllës të betontë të linjës elektrike u dëgjua rrëshqitja dhe zhurma karakteristike e një biçiklete. Prej saj zbriti një djalosh … Continue reading
REFUZIMI Tregim nga Odise Kote Nëse nuk e mposht një herë të vetme frikën, do ta kesh përjetë. Frika është si rrëzimi nga kali.E shkuara nuk mund të kurohet. Iu rikujtua ky verb që sepse i kishte mbetur në … Continue reading
ZOGU DHE KËNG
Leximi i shënimit apo i tregimit të Agron Ilirianit, i trembëdhjeti me radhë...
Tërë kohën më rridhte gjak prej plagëve. Më kishin rënë pa pushim. Një ditë, edhe unë do t`u vdes nëpër duar. Qëndrova me frymëmarrjen e rënduar dhe zemrën time të gufuar, të cilën e shtrëngoja brenda kraharorit, që të mos dalë. Ndërsa më ushtonin pa ndërprerë veshët, e qenia ime ishte e lodhur, sa nuk ka më tepër, fillojnë që të më cicërrojnë zogjët e vegjël, të cilët, nëpër ditë të acarta, i mbaja dikur me ngohtësinë e duarve të mia, sa të merrnin veten pak e të hanin grimcat e vogla të bukës, në dorën time. Ishin zogj të vegjël të dhembjeve tona. Edhe ata strehoheshin në shpirtin tonë…
Gjithmonë i kam dashur zogjtë e vegjël dhe gjithmonë vinin edhe tek unë, përveç dallëndysheve. Kisha mëshirë me ta, sikurse me të gjitha shpezët e kafshët e shtëpisë. Nuk e di pse ishin aq të vegjël, njëkohësisht aq të bukur e me ngjyra të ndryshme. Zogjtë e njihnin shpirtin, më përpara se trupin…
U kujtova gjatë, përderisa më pushuan sadopak plagët dhe veshtë, e nuk i ndëgjoja më, të mrekulluarit. Po solidarizoheshin me mua, në çastet më të rrebta, apo më ushtonin veshtë. Bilbili ishte si zot i këngës. Kur të vdisja, të këndonin pranë meje aq bukur, do të isha mëse i lumtur! Zogjtë, kur edhën në këtë botë, e pranuan trupin e qenies së tyre, me kusht që zëri i tyre të jetë i mrekulleshëm, pa marrë pasysh kushtet e jetës, se si do të kalojnë…
Mu kujtua një fjalë e dëgjuar prej gojës së pleqëve, të cilët, ne, fëmijët, në odë të burrave, i dëgjonim me plot vëmedje. Flisnin rrallë e përmallë.
-Pa e dhënë të dhimbshmen, nuk fitohet e këndshmja!
Kjo fjalë e urtë dhe kuptimplote, simbolike e filozofike, dëshmonte shumë çka! E këndshmja vie vetëm nëpërmes rrugës së dhembjes. Disa e quajnë se është idealiste, por pa ideale nuk sendërtohet realistja dhe nuk gjën vend të krijohet realizmi. Realizmin e kuptojnë të gjithë, ndërsa idealizmi u ikë në përmasat e tjera të kuptimit. Të mënçurit, do t`i kuptojnë që të dyja.
Në radhë të parë dëshmon se sa e vështirë është që të kesh ideale në një kohë të pa kohë dhe sa e vështirë do të jetë te kesh përkushtime idealiste.
Do të sakrifikosh në radhë të parë diçka tepër të dhimbshme nga vetja për të ndihmuar që e këndshmja t`i ketë shtigjet e hapura që të vie. Ajo nuk vjen kot e nuk vjen nëpër shtigje të mbyllura! Kur themi kështu, e kemi parasysh botën paralele. Askush nuk ka lindur me flatra që të mund të zotërojë vetë hapësirën. Duhet të japësh nga vetja diçka, për të marrë diçka.
I ngjanë tregut të sotëm në botën njerëzore. Dikur ishte: jap e marr! Kjo që kam, nuk më nevojitet. E e jap këtë gjë, që të marr diçka tjetër. Para ndarjes së shoqërisë në klasat e para skllavo-pronare, kjo ishte ndërrimi gjërave, në një ditë të caktuar, e kjo gjë vlente edhe për idealet. Gjithsesi, duhej “dhënë” diçka me të gjitha forcat tua, në një ditë të volitshme, në drejtim të caktuar, që të kesh mundësi të arrish në cakun e dëshiruar, duke vuajtur, duke ecë nëpër tehun e hollë të dhembjeve, shpesh herë deri në përpjekje kulminate, që të bësh të pamundurën të mundshme; që ta bësh reale dhe të prekshme! Thënë më shkurt, sakrifikohet trupi, që të fitojë shpirti dhe ideali!…
A e kuptoni këtë punë?! Ndoshta nuk dini se si mund të bëhet idealja një realiste. Të dyjat janë të lidhura në një drejtëz: idealistja është nën mjegulla të dendura, e realistja është pranë teje dhe e dukshme. Ajo që më së vështiri është për njeriun, është që arrijë deri te njohja, e pastaj sakrifikohet diçka nga vetvetja. Nuk ka njohje pa e bërë sakrificë kohën dhe mendimin.
T`i njohësh mundësitë e tua, do të thotë të shohësh përtej mjegullës. Me ndjenjën tënde fillon sakrifica e madhe jetësore. Nëse e ke mbajtur në mend, se ke lindur “për qëllime të caktuara”, shpirti i juaj e starton njohjen dhe vinë përkushtime të ngjeshura me veprim, individual e kolektiv, sa të bëhet forca e duhur për deportimimin e gjërave, ashtu si thotë lëvizja e tyre.
Kur njeriu i mbyllë sytë para të bukurës, e cila ka gjasa që ta zbutë e ta thyej edhe çelikun, ai i vë gjërat personale në prapavijë apo i ndrynë thellë sa të mos ndjehen, diku nëpër dhomat e mëdha të arkivit personal, i cili quhet “ndërdije”, dhe i përkushtohesh një ideali. Te njerëzit normal, kjo ndahet prej vetëdijes, me shtresa të mëdha të ujit të padukshëm, të cilit nuk ia di thellësitë. Aty është ërrësirë e plotë. Të kalosh nga vetëdija në ndërdije, do të thotë të hedhesh nëpër errësirë në një pus të thellë, pa e ditur se ku bjen. Nuk e di ku mund të përpasesh, e do të bëhesh copë – copa apo do të jesh i gojuar midis gurëve të një bunari, prej të cilit nuk e di se si mund të dalësh, nëse je i palënduar. Kush të ndihmon që biesh në vetvete? E ke mbuluar me errësirë, që nga lindja, e nuk e di sa aty është arkiva e madhe…
Në fakt, njerëzit e tillë të idealeve të larta lindin me mekanizma të denjë e mjaft të qëndrueshëm. Vendimet e tyre i kanë me kodekse të posaçme e të veçanta. Kodekset janë të shkruara me shifra. Edhe nëse mundohen që të shohin e t`i marrin këto kode apo kodekse nëpër mendjen e shfrytëzuar, do të kenë shumë probleme të mëdha, derisa t`i marrin prej njeriut. Kodekset janë urdhëra apo ligje të veçanta; janë të mbrojtura maksimalisht.
Ka edhe të atillë që krijojnë rrethana të caktuara, porse në të shumtën e rasteve rrethanat e caktuara ndikojnë edhe në argumentimet personale, për të vijuar një rrugë të caktuar dhe për të qetësuar luftën e brendshme, e cila zhvillohet te çdo qenie njerëzore. Ti je i lindur në një bashkësi dhe bashkësia ndikon edhe në personalitetin tuaj. Karakteret e forta i mundin shpesh apo me shpejtësi këto konflikte të brendshme dhe i mbyllin kopertinat e tyre në distanca të gjata kohore. Atyre u mjaftojnë ndonjëherë rrethat e jashtme, që të krijonë bindjen e vet, mjaft të qëndrueshme.
Kjo rrugë, thotë një palë, nuk është rrugë e mirëfilltë, nuk sjellë rezultate, të cilat do të ishin për nivelin tuaj. Kështu kthehet një palë në drejtime të tjera, sikur janë më të dobishme. Në qoftë se je në një rrugë të veçantë e të drejtë, pra në një rrugë të vlerëshme, edhe nëse këto paraqesin mjaft shtigje të vështira jetësore, nëpër të cilat fare pak janë në gjendje që të ecin apo që të ngriten, do të vazhdosh rrugën tënde besnike ndaj kodekseve.
Maft të tjerë luhaten gjatë apo edhe e humbin ekuilibrin e tyre në mes të ndjenjës personale dhe të dobishmes, duke u ndalur hap pas hapi, e duke mos e kthyer kokën pas vetes, nga frika, e cila gjithnjë të pushton. Për këtë shkak e humbin hapin apo dalin shpesh nga rruga, për veprimet e flashkëta, ose i kanë harruar kodekset dhe nuk arrijnë të kapërcejnë edhe mekanizmat e konflikteve frenuese, me natyrën delikate të njeriut. Të tillët, nuk arrijnë të bëjnë as sakrificat e mirëfillta, prandaj edhe kur sakrifikohen në këtë udhë të vështirë e delikate, janë viktima të papritura të rrugës së tyre jetësore.
Akrobatët e mirëfilltë të këtyre sukseseve arrijnë të mundin hamendjet e dyshimet për një periudhë të gjatë dhe i koncentrohen qëllimit, duke i parë edhe rreziqet përgjatë rrugës. U ngjajnë gladiatorëve të mëdhenj në arenën e madhe të kohës, të cilët përleshen me luajtë e uritur në mish njeriu, për jetë a vdekje. Nuk kanë kohë të qajnë e të ligështohen apo të mendojnë sa e sa gjëra të mira të kësaj jete, pra gjëra të këndëshme të jetës normale, sepse e dinë mirëfilli se ato janë vetëm një fasadë mashtruese. I mbajnë parasysh vetëm nevojat e tyre shpirtërore. Çdo hamendje e tyre mund t`i kushtojë me humbje të mëdha, sa vetë jeta, edhe pse mund të mos jenë të bindur se do ta gëzonin pas kësaj beteje gëzimin e vërtetë të lirisë.
Në fund, njeriu i ditur e ka të qartë se koha rrjedhë përpara dhe ai kohën e tretur pas tij nuk e ka mundësinë që ta kapë e ta korigjoj. Ai, kurrë nuk mund që ta rikthejë. Nuk e shijon asnjëherë për së dyti këtë kohë që ka rrjedhur, pos kujtimit për te. Kjo është vetëdija e tyre për detyrën që ia ka hedhur momenti i ardhjes në këtë jetë të përkohshme; është koha e caktuar që prej lindjes dhe e përcaktimeve të tij. Kujtimet nuk e ndryshojnë të kaluarën, por ndihmojnë për të korrigjuar të ardhmen tuaj. Nuk guxojmë të humbim aq shumë kohë me kujtimin e të kaluarës, sepse koha tretë me shpejtësi. Atëherë, nuk na mbetet aq kohë për t`i realizuar detyrimet tona.
Vetëm pasi të ketë ngordhur luani i egërsuar në amfiteatrin e kohës; pasi të kenë plasur duartrokitjet admiruese të të tjerëve; dhe të ketë dështuar plani djallëzor i tiranit, pra kryedemonit; do të gjësh kohë nëpër buzëqeshjen ngadhnjyese të ndiesh në thellësin e qenies suaj ulurimën pozitive të vetë ndijimeve e të sakrifizave tuaja. Kjo është faqja tjetër e medaljes; është plaga e ngulitur në trupin e përpjekjeve tuaja; është dora e skuqur me zjarrin e marrë nga Prometheu prej zotrave, për hirë të njerëzimit. Dije se mija qenie njerëzore, që nuk arritën të shkëputen nga vargonjtë e të Ligës së kësaj jete e të përmbajtjes nën zapimin e errësirës, do të ndjenjë këtë çast të rrallë e të përjetuar nga ana e sakrificave dhe do të faleminderojnë para Zotit të Madh apo Zotit NJË. Këto faleminderime vlejnë nëpër të gjitha kohërat.
Guximi i të mëdhenjëve, i të dënuave me vdekje, i gladiatorëve të kohës, i të të përkushtuarve idealistë dhe atributëve të tjerë të dhembjes, janë në një gjendeje të veçantë të sakrificave për NJERIUN e vërtetë. Ata e kanë zemrën e madhe, shpirtin e pastër, mendjen e hollë dhe forcën shpirtërore, sa të të dërgojnë trupin njerëzor e të dobët nëpër këngë të lavdishme! Shpirti i gjason zogut të vogël, i cili, në vend se të ushqehet, i parapëlqen të këndojë dhimbshëm e bukur; të ndjeshëm e pastërt, siç e ka shpirtin e tij; i cili është në gjendje të durojë suferinat më të tmesrrshme e acaret më të mëdha, si nëpër malet tona apo male të egra. Kënga thonë se gurët i dridhë, me zë të artë prej bilbili. Zogjtë e tjerë i përkulen atij për këngët që këndon. Ai që këndon, nuk është i humbur, as në thellësitë e mëdha të pyellit.
Le të mendojnë sa të duan të tjerët se ai është i trishtë dhe i humbur; në trup të gabuar; një kërthi i vogël, që nuk e ka asnjë formë të mbrojtjes së tij, pos këngës së gjallë! Atij i mjafton një çast nga një moment kohor t`ia thotë zërit të tij melodik, me cicërrimat e këngës së tij të sinqertë, sa të mbushen degët e lisave me cicërimat e ringjallura të këngës së tij. Sa të trishtojnë me vogëlsinë e trupit, aq të ngushëllojnë me këngë dhe më zërin e tyre. Kënga është shpëtim nga dhembja e vaji; nga dëshprimi e zhgënjimi! E kanë trupin e vogël, por këngën shumë më të fuqishme!…
Është mëkat të përqeshim trupin përballë shpirtit! Kjo tregon se ata nuk i shohin shpirtërat, por e shohin trupin. Të kishe shikim të thellë e polaroid, do ta piketoje aureolën e shpirtit. Para trupave të tyre ne mund të kuptojmë gjëra të rëndomta apo ndonjë ndijim të papërcaktuar, të cilin na e rrëfen me zërin e tij, por nuk njohim më tepër, sepse na ndalin toka dhe errësirat e saj, ndërsa shpirti ka mundësi që të fluturojë nëpër dimensionet e mëdha e në hapësirat e pamatura të gjithësisë, sa të hapësh dhe mbyllësh sytë! Ata nuk na shpjegonjë për hapësirët e qiellit, të cilën e njohin. Janë gjallesa me trup në këtë mjedis, e që e kanë shpirtin e tyre të shkrirë nëpër këngë, prandaj nuk mendohen se a i përcjellë ndonjëri apo nuk i përcjellë. I përngjaj zogut në këtë skëterrë dhe madhëroj me zërin e këngën e tij!…
Në fund, po i afrohem fjalës LIRI. Çka është ajo? Jemi NE! Të lirët, ilirët dhe kombi ilir! Kjo është fakt i gjallë, i shkapërderdhur kudo; i zhvendosur edhe në greminë, e nuk mund të na shkatërrojnë, sepse prapë do t`u dalë në shesh ky kombi më i madh, pos indianëve. Prej shumerëve dhe egjyptianëve, nëpër Azinë e Vogël e tërë Europën, deri në Angli e Amerikë, etj., kemi qenë ne, ilirët. Na thonë se “jemi të tjerë”; se jemi “të maleve”; e na luftojnë të na zhdukin, ata që “kanë lindur dje”, nëpër gënjeshtra e pushtete të rrejshme.
Kjo është ëndërra më e pakapshme e gënjeshtarëve. Nuk kemi nevojë që ta fantazojmë lirinë, edhe pse nuk e kemi këtë liri të merituar dhe luftojnë me çdo kusht djajt e ngjallur me fé të na e marrin gjuhën, kulturën, mendimin, gjallërimin, por prapë do të nguliten aty: në simbolikën e papërshkruar të fjalëve e të gjuhës! Aq shumë e dashurojnë lirinë, saqë e dëshmojnë se jemi të lirë, edhe nën qindra e mija vargonjë të robërisë! Për te, i japin të gjitha, edhe fëmijët që i kemi pjellur vetë, edhe pse dhëmbin mjaft fuqishëm, madje edhe jetën tonë të kësaj bote. Duket sikur të gjithë e mendojnë lirinë, si një gjë konkrete. Por edhe ajo e ka dëshmuar një rrethanë të re.
Të dashuruarit e rrallë të lirisë, tregon se nëse nuk janë ilir, gjakojnë për lirinë. Këta janë të vetëdishjshëm në këtë pikë e janë miqtë tanë të rrallë! Personalisht jemi të vetëdijshëm për këtë rrethanë apo unazë të qëllimit të përbashkët. Të gjithë sa ecin përmes kësaj rruge mjaft të vështirë, e duan që ta përjetojnë sendërtimin e mundimshëm të lirisë. Ajo është ëndërra e jonë e pavdekshme! Ajo është emri simbolik në eter, pa fill e pa skaj, për të cilën, në tërë hapësirën, e shkruajnë yjet me miliarda pika të bardha drite!
Natyrisht, edhe unë, nuk e zë dot e dorë, por e shkruaj me pika gjaku, në këtë letër të paktë. E shkruaj me gjak dhe e dashuroj tërësisht me zemër!…
Tani, më marrin edhe njëherë në tradjet e tyre të mëdha. Për mua, është në të gjitha dhembjet. Nuk e di sa mund t`u shkojnë më tutje paudhësitë.
Mund të mendojnë se “do të vdes”, por nuk e dinë se do të më kenë njërin gjykatës në jetën tjetër, para Zotit të Madh. Atje, nuk shiten gënjeshtrat…
E pra, me kaq po i jap fund, nëse do të shpëtoj nga vdekja…
Përgatiti materialin Brahim Ibish AVDYLI
Hannie Rouweler LEFT AND RIGHT Put something left or right. It is a known and shared experience. In one way or another we are all guilty of it, although no reproach fits in there. It is the overview, the … Continue reading
Kur ndërronte fustanet…! Tregim nga Rudina Muharremi Beja Edhe hëna kishte vënë unazë të artë përreth siluetës atë natë shtatori të 22 – viteve më parë. Do kapërcente pragun e yjeve e të shkelte tek portat që i kishte … Continue reading
HAJDUTI QË U BË MINISTËR Tregim nga Myrteza Kasi (Nga arkiva e autorit) Në çastin kur Igor Petroviçi po fshinte me një pecetë të madhe buzët e lyrosura nga bërxolla e derrit, hyri në dhomë me turr i biri … Continue reading
E ÇMENDURA E TIRANËS … Tregim nga Odise Kote E ka emrin Morihana. Ajo banon në apartament, në katin e pestë. Apartamenti është përballë malit të Dajtit dhe dy ballkonet e Morihanës, njëri përshëndet diellin në lindjen e tij … Continue reading