VATRA DHE SHOQATA E SHKRIMTARËVE, PROMOVIM NE NEW YORK

nga Raimonda Moisiu

Promovimi i dy librave të shqiptaro-amerikanit Halit Nezaj, “Rrugëtimi i Përjetësimit të Ali Ibër Nezaj në Bronz” dhe “Udha e ëndrrës së thyer” u organizua nga Vatra dhe Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikan në restorantin EastWood Manor në një sallë të mbushur plot.

Ky promovim përkoi me shënimin e 102 vjetorit të Vatrës, përvjetor që u përcoll përgjatë veprimtarisë.

Takimin e ka moderuar mjeshtrisht shkrimtari Mhill Velaj, i cili interpretoi fragmente dhe vargje. Pjesmarërsit i ka përshëndetur fillimisht zv/kryetari i Vatrës Asllan Bushati. Folësja kryesore ishte Kryetarja e Shoqatës së Shkrimtarëve shqiptaro amerikan Raimonda Moisiu. Përshëndetën dhe përgëzuan autorin: Ambasadori Bekim Sejdiu, Konsull i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës në Neë Jork, Kryetari i Vatrës, dr. Gjon Bucaj, Presidenti i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikan Adnan Mehmeti.Një kumtesë rreth librave të z. Halit Nezaj e mbajti Mehmet Kadrija.

Diskutuan rreth librave edhe editori i Diellit Dalip Greca, kryetari i degës së Vatrës në Hartford Iliam Peci, Prend Cetaj, Shaban Gashi e të tjerë.U duartrokit gjatë edhe aktori nga Kosova Halil Teta, që recitoi fragmente poetike.
Autori falenderoi pjesmarresit, organizatoret dhe diskutantet.
Në fund nga familja Nezaj u shtrua një kokejl i pasur me ushqime tradicionale dhe pije të shumëllojshme.

“Arbëreshët e Italisë dhe revista arbëreshe “Lidhja” 

– Një kontribut i çmuar kombëtar jashtë Shqipërisë”

Ditën e mërkurë, datë 23.04.2014, Akademia e AIITC “Popuj dhe Kultura” organizoi takimin e saj të katërt me temë: “Arbëreshët e Italisë dhe revista arbëreshe “Lidhja” – Një kontribut i çmuar kombëtar jashtë Shqipërisë“, ku i ftuar ishte At Antonio Bellusci, themelues i revistës dhe drejtor i Bibliotekës Ndërkombëtare Shqiptare “A.Bellusci”, Frascineto (Cosenza).

Ky takim vinte në kuadër të leksioneve që kjo akademi organizon, me synim për të kontribuar pozitivisht në kulturën shqiptare me këndvështrime të reja dhe me prurje të larmishme nga qytetërimi botëror.

Një pjesë e pandarë e kulturës kombëtare shqiptare është kultura e trashëguar nga arbëreshët e Italisë. Për t’u njohur më thellë me jetën kulturore dhe intelektuale të kësaj popullsie, si dhe për të mësuar më shumë rreth përpjekjeve të tyre për ruajtjen dhe forcimin e traditave dhe identitetit të  tyre kombëtar në  Itali. 

 Në takim referoi At Antonio Bellusci, i cili ka dhënë një kontribut të shquar në këtë drejtim, duk e themeluar i një sërë institutesh kulturore dhe akademike si: revista arbëreshe “Lidhja” dhe Biblioteka Ndërkombëtare Shqiptare”A.Bellusci”, në Frascineto (Cosenza).

 I gjendur në Shqipëri në kuadër të një delegacioni arbëresh nga rajoni i Unggrës, z.Antonio Bellusci iu përgjigj pozitivisht ftesës nga AIITC, për të zhvilluar një takim në mjediset e Institutit, me qëllim prezantimin e veprimtarisë së tij në shërbim të kulturës arbëreshe. 

Me këtë rast, delegacioni arbëresh, i shoqëruar nga Kryetari i Komitetit Shtetëror të Kulteve z. Ilir Hoxholli, kreu një vizitë dhe në ambientet e AIITC. Atje u pritën nga Drejtori i AIITC Dr. Ramiz Zekaj, Kryetari i Bordit Dr. Faruk Borova, kryeredaktori i revistës “Univers” prof. dr. Arian Kadiu dhe një numër bashkëpunëtorësh.

Në takim morën pjesë një numër studiuesish, intelektualë dhe njerëz të librit si, gjuhëtarët prof. dr. Emil Lafe, prof. dr. Hasan Çipuri dhe Dr. Genciana Abazi,  historianët Bedri Telegrafi dhe Ibrahim Hoxha, botuesi Xhevahir Lleshi dhe shumë të interesuar të tjerë.

Akademinë e hapi At Antonio Bellusci me një prezantim të veprimtarisë së Bibliotekës së tij. Z. Bellusci tregoi se Biblioteka Ndërkombëtare Shqiptare”A.Bellusci”, Frascineto (Cosenza) u themelua në vitin 2001 me ndihmën e baskisë së qytetit Frascineto, për të qenë në shërbim të komunitetit italo-arbëresh prej 30 mijë vetësh. 

Ishte kjo nismë finalizimi i përpjekjeve shumëvjeçare të bëra prej tij si etnolog, folklorist dhe studiues i gjuhës shqipe dhe traditave arbëreshe. Biblioteka përmbante një literaturë të pasur në gjuhën shqipe nga të gjitha kohët. Por ai që binte në sy, ishte fakti se biblioteka ishte kthyer si një muze etnografik. Përveç librave, ajo përmbante piktura, një vegjë tezgjahu, qilima me motive shqiptare, fotografi edhe shumë objekte të tjera të kulturës kombëtare, të cilat arbëreshët ia kanë ruajtur ndër shekuj.

Më pas ai prezantoi veprimtaritë e ndryshme që kishte zhvilluar biblioteka këto 13 vite, ku vuri një fokus të veçantë te vizitat e shumta të zhvilluara nga personalitete të ndryshme shqiptare ndër vite. Artistë, shkrimtarë, politikanë, nxënës e studentë të shumtë nga Italia, Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia ka pritur ajo bibliotekë. I gjithë prezantimi u shoqërua me një kolazh këngësh tradicionale arbëreshe, që z. Bellusci i kishte mbledhur për këtë rast.

Më pas fjalën e mori kreu i delegacionit arbëresh Mons. Donato Oliverio, i cili e falënderoi Institutin për mundësinë që i dha të takohej me një auditor të nderuar dhe u shpreh se një nga vlerat më të çmuara të popullit shqiptar që ai e vuri re shumë qartë gjatë kësaj vizite, është toleranca fetare e mrekullueshme që ekziston mes shqiptarëve, çka duhet ekspozuar më shumë ndërkombëtarisht.

Në përfundim të takimit, Drejtori i AIITC dr. Ramiz Zekaj e falënderoi At Antonio Belluscin dhe delegacionin arbëresh që e kishin pranuar ftesën e tij për vizitë. Ai rrëfeu mbresat e tij gjatë një vizite që kishte kryer disa kohë më parë në bibliotekën “A. Bellusci”, ku kishte mbetur i habitur nga mënyra si kishin mbetur të ruajtura shumë elementë të traditës kombëtare shqiptare atje. Dr. Zekaj u shpreh se tashmë At Bellusci kishte pranuar ftesën për të qenë anëtar i Bordit Këshillimor të revistës “Univers” dhe i uroi mirëseardhjen në gjirin e kontribuuesve të kësaj reviste. Pas disa konsiderata nga të pranishmit, veprimtaria u mbyll me një koktej të përgatitur me këtë rast, gjatë të cilit At Bellusci pati mundësi të shënonte përshtypjet e tij në Librin e Vizitorëve të AIITC.

Istanbul Meyhane

Paleis voor Schone-Kunsten

Het festival komt met rasse schreden dichterbij. We lichten alvast een tipje van de sluier over wat u over een week voorgeschoteld krijgt.

Beginnen doen we met Femmes des Balkans, een 100 % originele creatie. Wat begon met een album, is nu uitgegroeid tot een heuse band. Op verzoek van Balkan Trafik gingen drie vrouwelijke topperformers in zee met een jazzlegende om samen een gloednieuwe band te vormen. Het resultaat? Femmes des Balkans. Amira uit Bosnië-Herzegovina, Bilja Krstic uit Servië en Tamara Obrovac uit Kroatië zijn afkomstig uit landen die amper twee decennia geleden nog op het slagveld tegenover elkaar stonden. Vandaag bundelen ze hun krachten met topmuzikanten onder leiding van de Servische jazzpianist Bojan Z. Hun missie? Mensen samenbrengen … qua symboliek kan dat tellen!

Zoals gewoonlijk werden enkele bars ingericht met decoratie uit specifieke periodes. Ze bieden de ideale plaats om rustig van aangename muziek te genieten bij een glaasje, even weg van de drukte rond het hoofdpodium. Dit jaar opent Istanbul Meyhane de deuren. Deze traditionele Turkse bar neemt u mee naar de jaren 1920. U kunt er smullen van een Balkanees driegangenmenu (of een lichte versnapering), opgeluisterd met een streepje traditionele muziek uit het Istanbul van weleer. In het Rembetiko Kafé waant u zich dan weer in een Griekse kroeg in een steegje in Athene of Thessaloniki. In beide bars treden bands op, maar wanneer zij een pauze nemen, zorgt een vleugje muziek voor de juiste sfeer. De Turkse en Griekse afspeellijsten werden samengesteld door onze fantastische partner PointCulture.

Wie zijn of haar kennis over de Roemeense film wat wil bijschaven, is bij ons aan het goede adres. Op zondag 4 mei draait alles rond de nieuwe Roemeense filmwereld, met een masterclass, een boekvoorstelling, een ontmoeting met de veelbelovende Corneliu Porumboiu en verschillende voorstellingen. Een blik op het volledige programma en de bijkomende informatie loont zeker de moeite. Bovendien is de toegang gratis op vertoon van een ticket voor vrijdag of zaterdag.

In de Balkan Bazaar ontmoet u verenigingen die op de een of andere manier een link hebben met de Balkanlanden. Ze vertellen u met plezier over hun activiteiten, en misschien sleept u wel een van hun prijzen in de wacht, waaronder een verblijf in een Bosnische ‘nature lodge’, een gratis cursus Roemeens, cd’s, dvd’s, fotoalbums en nog veel meer!

Het volledige programma vind je op www.bozar.be ofwww.balkantrafik.com.

© Milena Strange – Belgium

Palais des Beaux-Arts

Plus qu’une semaine et nous pourrons donner le coup d’envoi de ce festival ! Êtes-vous prêt à découvrir ce que nous vous avons concocté ?

La création 100 % originale Femmes des Balkans lancera les festivités. Si avant il ne s’agissait que d’un album, un groupe se produit désormais sur scène. À la demande de Balkan Trafik, trois grandes artistes féminines ont fait équipe avec une géante du jazz pour créer le groupe Femmes des Balkans, alors qu’elles n’avaient jamais joué ensemble auparavant. Amira de Bosnie-Herzégovine,Bilja Krstic de Serbie et Tamara Obrovac de Croatie sont originaires de régions ou pays qui, il y a vingt ans, étaient engagés dans un conflit et qui, aujourd’hui, ont uni leurs forces avec un groupe de musiciens, emmené par le pianiste de jazz serbe Bojan Z, afin de montrer comment la musique peut rassembler les hommes. Si ce n’est pas symbolique, ça !

Comme d’habitude, nous aurons des bars typiques décorés spécialement pour l’occasion. L’endroit idéal pour se détendre, boire un verre et apprécier de la musique intimiste, loin de l’agitation de la scène principale. Cette année, il sera possible de découvrir le Istanbul Meyhane : un nouveau bar turc traditionnel dans le style des années 1920 où vous pourrez déguster un repas à trois plats des Balkans (ou un en-cas), tout en écoutant des chansons traditionnelles du vieil Istanbul. Quant au Rembetiko Kafé, il vous transportera dans les bars grecs nichés dans les ruelles d’Athènes ou de Thessalonique. Vous pourrez voir des groupes se produire en live dans les deux bars et, lorsqu’ils prendront une pause bien méritée, vous pourrez également profiter de la musique d’ambiance. Les listes de lecture de musique turque et grecque ont été créées par notre précieux partenaire PointCulture, à qui nous sommes très reconnaissants.

Si vous souhaitez rafraîchir vos connaissances en matière de films roumains, nous avons exactement ce qu’il vous faut. Le dimanche 4 mai sera dédié au nouveau cinéma roumain et vous pourrez participer à une masterclass, assister à la présentation d’un livre, rencontrer Corneliu Porumboiu et profiter d’une série de projections. Jetez un œil au programme et aux autres informations. Cela en vaut la peine, d’autant plus que le tout est gratuit si vous disposez d’un ticket pour le vendredi ou le samedi.

Dans le Balkan Bazaar vous aurez la possibilité de rencontrer et de discuter avec quelques associations qui sont d’une façon ou d’une autre liées aux Balkans. Allez vous informer sur leurs activités et profitez-en pour tenter de gagner l’un des prix qu’elles proposent. Vous pourrez notamment remporter un séjour dans un hébergement de charme en Bosnie, un cours de roumain, des CD, DVD et albums photos!
 
L’intégralité du programme est sur www.bozar.beou www.balkantrafik.com.

© Milena Strange – Belgium

Centre for Fine Arts

Only a week from now and we’ll be head over heels in the festival! We want to tell you about a few things we’ve been cooking  up for you.
 
To start off with there is the 100% original creation Femmes des Balkans. First it was just an album, but now it’s also a performing band. At the request of Balkan Trafik three great women performers teamed up with a giant of jazz to create the band Femmes des Balkans which has never performed as a unit before. Amira from Bosnia-Herzegovina, Bilja Krstic from Serbia, andTamara Obrovac from Croatia hail from regions/countries which two decades ago were still fighting it out on the battlefield. Now they join forces with a stellar group of musicians led by Serbian jazz pianist Bojan Z to show how music can bring people together. How’s that for symbolism?

As per usual we have some typical bars with special period decoration. It’s the ideal spot to relax, have a drink and enjoy some intimate music away from the hustle and bustle of the main stage. This year sees the creation of the brand new Istanbul Meyhane. It’s a traditional Turkish bar in the style of the 1920s where you can have a three-course Balkan meal (or a light snack) whilst listening to traditional songs from old Istanbul. And the Rembetiko Kafé brings you the flavor of a Greek bar in the back alleys of Athens or Thessaloniki. While there are live bands in both bars, they have to take a break once in a while, so in the meantime you can listen to appropriately moody music. The Turkish and Greek playlists were selected by our precious partner PointCulture, for which we are most grateful.
 
If you want to brush up your knowledge of Romanian film, we have just the thing for you. Sunday, May 4th is all about the New Romanian Cinema, with a master class, a book presentation, a meet & greet with coming man Corneliu Porumboiu, and a number of screenings. Check out the program and other details, it’s well worth it and free if you have a ticket for Friday or Saturday.

In the Balkan Bazaar you can meet and talk to a number of associations that in one way or another are connected to the Balkans. Go and inform yourself about their activities, and while you’re at it why not try and win one of the prizes they offer? A stay in a nature lodge in Bosnia, a free Romanian language course, CDs, DVDs and photo albums are just some of the things you can win!
 
You can find the full programme on www.bozar.be orwww.balkantrafik.com.

Një ambasador i kulturës shqiptare

nga Bardhyl Selimi

Prej disa vitesh korespondoj me z. Sokol Demaku, me banim ne Boras te Suedise. Por vetëm sot, më 14 prill 2014 pata rastin ta takoj së afërmi. Ai ishte ftuar nga Fakulteti i Edukimit pranë Shkollës së Lartë Private VITRINAT për të paraqitur një libër për fëmijë “Djali dhe tigri”, përkthyer nga prej atij vetë nga suedishtja në shqip.

Kampusi universitar “Vitrinat”

Ishte hera e parë që vizitoja kampusin e kësaj shkolle me 7 mijë studentë dhe 7 fakultete, e ndodhur pranë supermarketit të madh “City Park”, rreth 12 km larg Tiranës.

Sokol Demaku duke folur

Në sallën ku do zhvillohet takimi, kishte plot studentë të psikologjisë, mësuesisë dhe pedagogë. Bashkë me Sokolin kishin ardhur edhe mësues nga Maqedonia. Si gjithnjë atë e shoqëronte publicisti dhe shkrimtari Viron Kona, tashmë shumë i njohur edhe në Suedi, falë librave të tij të përkthyer atje.

Studentet degjojne z. Sokol Demaku

Libri “Djali dhe tigri” është shkruar nga Lars Ëestman, si një udhërrëfyes i përshtatshëm për fëmijet suedezë që nisin të mësojnë gjeografinë e vendit të tyre plot pyje, liqej, zonën arktike, bregdetin “e ngrotë” të jugut, perëndimin dhe lindjen, gjithnjë përmes historish tërheqëse, në një frymë edhe vërtet filozofike-morale.

Sa mirë do të qe sikur një shkrimtar i yni të bënte diçka të ngjashme për trevat shqiptare! Më kujtohet nga fëminia profesori i nderuar i gjeografisë, Ahmet Latif Gashi, autor i atlasit të parë gjeografik shqiptar. Ai nuk kishte lënë “pëllëmbë” të tokave shqiptare pa i përshkuar më këmbë, herë vetëm, herë bashkë me nxënësit.

Departamenti i marrëdhënieve me jashtë

Kujtoj sot një shoqatë shumë simpatike rinore të “vullnetarëve të rinj” me kryetar studentin e Juridikut Ili Gërdupi, dhe të ngjashme me të, që i orientojnë të rinjtë edhe drejt ekskursioneve në kënde të ndryshme të atdheut tonë, në liqej, kala, shpella, kanione, vedne arkeologjike që nuk janë të pakta!

Studentët drejtuan shumë pyetje për përkthyesin e librit, i cili është edhe vetë autor i 15 librave vetëm këto 10 vitet e fundit. Për më tepër z. Sokol sqaroi shumë anë të sistemit modern arsimor suedez, shumë i ndryshëm me tonin, ndonëse unë vetë i shoh me një farë dyshimi shuëm”reforma” të ndërmara atje. Sado të zhvillohet teknika dhe teknologjia e informacionit, mendoj se roli i mësuesit, i librit, i tabelës së zezë, metodat tradicionale të sprovuara në shekuj, nuk mund të braktisen kaq lehtë! Kjo më tepër në se synojmë të formojmë njerëz dhe jo robotë!

Unë e vlerësoj Sokolin sidomos për punën e madhe që po bën që prej shumë vitesh atje në atdheun e tij të dytë për ta mbajtur gjallë kulturën tonë kombëtare, përfshi gjuhën, në mesin e mijëra shqiptarëve që banojnë atje. Para disa ditësh shoqatat e shqiptarëve në Suedi, ku merr pjesë gjallërisht edhe Sokoli organizuan një konkurs për poezinë dhe letërsinë shqipe ku ndanë edhe çmime!

Këto veprimtari janë shumë të dobishme për ta bërë të njohur atdheun dhe kulturën tonë te suedezët, kanë ndikim shumë më të madh se ajo që bëjnë përfaqësitë tona diplomatike.

Një mike e imja suedeze, ndonese 75 vjeçe, arriti ta mësojë shqipen me shumë vullnet në kurset që organizohen atje për shqiptarët! Dhe këtë e bën vetëm në shenjë respekti për kulturën tonë!

Mendoj se praktika e ndjekur nga shkolla Vitrinat duke ftuar intelektualë nga disapora është shumë e vlefshme për të njohur kulturat tona të ndërsjella.