
JETA ËSHTË TEATËR APO TEATRI JETË?
Jeta është teatër apo teatri jetë?
aktorënë skenë, aktorë edhe në jetë,
por këtu, lojën me role e lozim vërtet.
Muret e teatrit kanë gjithmonë kujtesë,
muret e teatrit kanë sy, zemër, veshë,
prej ankthit, tragjedisë,
Në këto mure ishin fiksuar mbresat
Nuk patet dhimbje kur i rrezuat muret,
ndonjë brejtje ndërgjegje,
brenda jush ka qenë një Makbeth,
sepse edhe ju e keni dashur teatrin,
ashtu si Makbethi mbretin,
“Trokit e zgjo!” ndërgjegjen e vrarë
Buldozjerët, sigurisht, nuk kanë ndërgjegje,
por pas tyre jeni ju të pandërgjegjshmit,
aktor, regjizor apo qytetar
Në këto vite kur skena është kaq e parëndësishme
kur sheshet e qyteteve dhe trualli amëtar,
ku tragjeditë e vërteta të jetës marrin jetë,
Një gju i policit të bardhë
në qafën e një zezaku në Amerikë,
Dhe demokracive false, perçen ua gris!
Ca galeri, qofshin të veshura me pellush ngjyrë ari
ca ballkone në holle teatrore,
zëra të mirë-llustruar aktorësh.
diçka që mund të ketë dukje të ndryshme:
kabina të zeza, njollosur prej baltës e gjakut,
me një tufë trupash lakuriq e të dalësh mendsh,
brenda zgafellash të errrëta, pa lëvizje.
Teatri mund të na thotë gjithçka.
Shikoni “Prometeun e mbërthyer” të Eskilit
të bindeni si jetojnë zotat në qiell,
dhe si të burgosurit lëngojnë
si Prometeu i mbërthyer në shkëmb,
apo të tjerët nëpër shpella të harruara nën dhe,
dhe si pasioni mund të na ngrejë lart,
dhe si dashuria mund të na shkatërrojë,
dhe se si askush nuk ka nevojë
për njeriun e mirë në këtë botë!
dhe si njerëzit jetojnë në apartamente,
ndërsa fëmijët shtrëngohen nëpër kampe refugjatësh,
prej Sadamit apo Alkaedës
dhe si të gjithë ata ukthyen prej shkretëtirës,
jemi të detyruar të ndahemi prej të dashurve,
qoftë edhe prej një vrasësi bastard,
Teatri i thotë të gjitha.
Teatri gjithnjë ka qenë, e do mbesë përgjithmonë,
Dhe tani, në këto dekadat e fundit,
është veçanërisht i nevojshëm,
sepse nëse i hidhni një sy gjithë arteve publike,
menjëherë mund të dalloni
se vetëm teatri na kalon një fjalë gojë më gojë,
s’të shkaktojnë asnjë emocion!
Por nuk ka nevojë për ndërmjetës,
për shkes apo ndërmjetësi,
që të veprojë mes qenieve njerëzore,
Ai nuk i përket as jugut apo veriut,
as lindjes, apo perëndimit
Jo, ai është vetë esenca e dritës,
shkëlqimtar në katër anët e botës,
menjëherë i dallueshëm nga çdokush,
miqësor apo armiqsor, qoftë ndaj tij.
Ne na duhen qeniet diverse
ndaj kemi nevojë që teatri të mbesë i ndryshëm,
ne kemi nevojë për teatër të shumë llojeve,
siç kemi nevojë për ylberët shumëngjyrësh
me të gjithë spektrin e dritës!
Ende, mendoj se mes gjithë formave
zhanreve dhe trajtave të mundshme të teatrit,
do të jenë më të kërkuarat.
Ndaj na duhej teatri ashtu si ishte.
dhe Parisi mund të ngnente një katedrale të re.
i duhej ajo që përshkruante Hygoi,
nuk duhet kundërvënë artificialisht
me atë të kombeve të “qytetëruara”.
tashmë, po bëhet gjithmë e më shumë e mashkullorizuar,
i ashtuquajturi “informacion kulturor”
pak e nga pak po zëvendëson
e shtyn jashtë njësitë e thjeshta,
ashtu si edhe shpresat tona
për t’i ndeshur ato një ditë.
teatri po i hap kanatet e dyerve të veta.
Hyrje e lirë për të gjithë e gjithëkënd.
Në dreq me gjithë pajisje e kompjutera
pushto gjithë rreshtat e sallës dhe galerive,
dëgjo fjalën dhe shih figurat e gjalla!
mos e neglizho dhe mos humb rastin
ndoshta është mundësia më e vyer,
në jetët tona boshe e të ngutura.
Ne kemi nevojë për çdo formë teatri!
që padyshim nuk i nevojitet askujt
E kam fjalën për teatrin e lojrave politike,
një teatër çarqesh për minj,
një teatër politikanësh bastardë,
një teatër prostitutash politike.
Ajo që padyshim nuk na nevojitet
është një teatër terrori të përditshëm
është një teatër me kufoma e gjak nëpër rrugë e sheshe,
një teatër qesharak përplasjesh
mes besimesh fetare apo racore
dhe luftra grupesh etnike!
mos mendoni se nuk fshihen gjëma të medha;
se mbi gjëma të vogla ju shkelni përditë,
duke rrafshuar memorjen tonë.
duke na i prerë nervat me brisk,
duke na i ngurosur skeletet në beton!
Por edhe vrasësit e Rozafës
ishin më njerëzorë se ju,
se ja lanë gjirin jashtë,
që të mëkonte birin e vetëm,
Teatro të rinj mund të ngrihen,
por ato do jenë pa veshë,
Me Margaritën dhe Tinkën jemi takuar më shpesh,
kemi pirë kafe, jemi parë sy më sy
herë si aktorë dhe si spektatore të tjera herë,
këtu në tatrin tonë nën qiell të hapur,
Timo, Agimi e Vangjush Furxhi,
luftëtarë të mosprishjes,
por ne kërkojmë një Teatër të Ri!
Ne jemi më shumë, ne duam mjedise, salla, rekuzitë
që duam hapsira, por edhe siguri,
ashtu si zogjtë ne e duam fluturimin,
jo në gërmadha, por në qiej me dritë,
ndaj na quajnë Robert Ndrenikë,
më tepër se ju që mblidhni turmën në sheshe
me furka politike që s’mbahen dot në këmbë,
ashtu si një gazetar qesharak nëpër ekrane,
me pantallona nëpër këmbë!
mos e pafshim këtë skenë idiote,
oxhakun e vjetër, ku sorrat kërkëllijnë,
ullukët e lagësht, ku enden salamandra
dhe krimbat petashuqë, që vetveten përtërijnë!
Hotel Ballkan, apo te Kafeneja e magjistricavem poshtë pallatit 176-të
Ai atje pin, bashkë me kopracin dhe Arturo Uinë….
Apo të pyesim Leka Bungon më mirë_
“Përse mendohen këto male”,
Dhe më kujtohet fare mirë
Muri i katërt,që ishit ju:
Aktorët e Mëdhenj dhe populli në sallë!
Natyrisht ishte edhe Juliana,
shoqka ime e bankës, 15 vjeçare.
“Ke shkuar dëm, mor djalë,
por pse nuk ndoqe këtë rrugë, vallë!”
hungërima e shokut të tim eti,
kur shkova në konkursin e pikturës
që më tha: “I shokut X je ti?!
Po i shokut tuaj, të kemi pritur në shtëpi…!
“Po ç’ke ndër mend të bëhesh,
Mos të gënjen mendja, vallë?!”
Përfundimisht shkova për gjuhë ruse,
qefprishur se s’do të bëhesh piktor,
qemë prishur këtu e dhjetë vjet!
Por babai gjëmonte “Mëso!”,
Ai kërkonte që unë të realizoja
“ëndërrën” e tij të gremisur,
por a ishte e mundur vallë?!
Prindër, lejoni fëmijët të bëhen vetvetja,
Nuk hallakten në ish teatrin,
në prapaskenë apo nëpër shkallë!
Tani vonë më kujtohet një rast
I thashë me shaka, si mik familjar,
Rikard, do të shkoj unë në skenë!
unë të kam dëgjuar në sallë!
Ndaj u trishtova shumë tani që iku,
më duket se vdiq si fillërojtësi në mal.
“Apo jo Marjeta, gruaja e tij shpirtbukur,
a më dëgjon, mua vallë?!”
kemi përjetuar në këtë shesh, që lëngon
nën gërmadha dramash e tragjedish në lëvizje,
jeta është e bukur, por ju, bojënxirës,
është motra e muzgut dhe e natës!
në Lakuriqstan e keni vendin,
bashkë me urithët dhe minjtë,