
SHTËPIA E PËLLUMBAVE Tregim nga Resmi Osmani Shkrimet dhe reportazhet që dërgoja nga Puka, në Entin e Botimeve për fshatin, që publikoheshin në revistën “Fshati i Ri”, nuk kaluan pa rënë në sy. Një ditë dhjetori, … Continue reading
SHTËPIA E PËLLUMBAVE Tregim nga Resmi Osmani Shkrimet dhe reportazhet që dërgoja nga Puka, në Entin e Botimeve për fshatin, që publikoheshin në revistën “Fshati i Ri”, nuk kaluan pa rënë në sy. Një ditë dhjetori, … Continue reading
XHILIOLA LAMAJ NË LIRISHTËN E KRIJIMIT Parathënia e librit me poezi e prozë “Pikturoj në fjalë” të autores Xhiliola Gjergj Llanaj Nga: Albert HABAZAJ Në pyllin e gjelbër e të lartë të krijimit dëgjohet kumbueshëm kënga e bukur e zogjve, … Continue reading
JU NJOHIM ME DY NUMRAT E RINJ TË REVISTAVE, “ILLZ” DHE “UNIVERS”… Nga: Prof.Murat Gecaj publicist e studiues Në ditët e para të fillimvitit 2017, lexuesit tanë morën në duart e tyre numrat e rinj të revistave periodike, … Continue reading
Pronto “Il Foglio volante” di gennaio 2017 Di Amerigo Iannacone È stato appena spedito agli abbonati il numero di gennaio 2017 del “Foglio volante – La Flugfolio – Mensile letterario e di cultura varia”. Con questo numero il mensile … Continue reading
ËNDRRAT PËR MBARË NJERËZIMIN Nga: Vjollca Tiku Pasku Edhe pak ditë vagoni i kohës do të fillojë të transportojë Vitin e Ri 2017. Pëlhurat e projektimeve të reja enden në disa mendje për të shtuar sado pak dritë në … Continue reading
76 VJET PA POETIN KOMBTAR AT GJERGJ FISHTA O.F.M. (Grafikë nga F.Radovani) 23 TETOR 1870 – 30 DHJETOR 1940 Në çdo fushë ku veproi At Fishta, tregoi se ishte gjeniu i pakrahasueshëm, prandaj edhe mundi t’u dilte mbanë … Continue reading
Poezi nga Myrteza Kasi PRAPË SONTE Mbi digë sonte bie shi, Nëpër dritare grindet era, Prapë në ëndërr më erdhe ti, Buzëqeshur si ngahera. Kudo të jem unë jam me ty, Në Fierzë, Koman e kudo … Continue reading
Poem by Teresinka Pereira NEW YEAR 2017 We wish that in 2017 all will be consequences of LOVE! We wish that each one of the 366 days will be filled with flames of happiness, flights of inspiration … Continue reading
Shkrimtari që flet përmjet veprës së tij
Romani “Dashuria e ndërprerë” i PETRAQ ZOTOS
Nga: Përparim Hysi
Kurrë nuk e kam patur kaq të vështirë për të shkruar këtë ese. Jam ndjerë në një pozicion të vështirë se jam në atë hamendësinë se mos nuk e them dot të gjithën ashtu siç duhet jo vetëm për romanin, por ca më tepër, për mikun tim të ndjerë, tanimë, PETRAQ ZOTO.
Kjo ndjesi imja nuk është subjektive dhe aq. Përkundrazi bëhet pak e prekshme se jam në atë sugjestionin që nuk më ka ndodhur kurrë: më duket se romanin se kur e kam lexuar diku, po me autor, mikun tim të mirë dhe aq u zhyta në këtë sugjestion, sa m’u desh të merrja në telefon, bashkëshorten fisnike të të ndjerit, Tatjanën dhe, tek ia bëra pyetjen drejtpërdrejtë, më tha:- Jo. Jo. Asgjëkundi. Por ndoshta PETRAQI të ka folur gojarisht dhe të është fiksuar.
Tani, i “mundur”, po jap përshtypjet e mia për romanin.
* * *
E gjej me vend që, tek e mora si “darovi” nga zonja e tij fisnike, Tatjana, romanin “Dashuri e ndërprerë”, natyrisht që e lexova me një frymë. Tani që po shkruaj, nuk kam se si mos bëj një digresion : m’u kujtua poezia aq e prekshme që shkruhet vetëm njëherë, nga një mjeshtër si DRITËRO AGOLLI me titull sinjifikativ:”Kur të jesh e mërzitur shumë”. Diku në poezi, MJESHTRI, thotë: “… kur të jesh e mërzitur shumë/ atje në raft të librave do më gjesh/…/… ku shfaqem unë/ si diell…/ pas një rrëkeje/. Dhe, me të vërtetë, kështu ndodh me gratë e krijuesëve. DRITËROI e ka shkruar ka kohë, por ja tek është, një MJESHTËR i Madh i PROZËS SHQIPTARE, që quhet PETRAQ ZOTO, që vjen e flet, tanimë i ndarë nga jeta, me veprën e tij postume: “”Dashuri e Ndërprerë”.
Petraq Zoto
Dalja e këtij libri, post mortum i të ndjerit, flet, veç tjerash, edhe për një kujdes deri në veneracion të bashkëshortes së tij, Tatjanës, që e nxori në dritë si një amanet apo si një mesazh besnikërie dhe homazh fisnikërie për bashkëshortin e ndjerë. Vërtet që PETRAQ ZOTO ka një vit e ca që u nda nga jeta, por ai vazhdon të komunikojë me lexuesit e tij të shumtë përmjet veprave që ka lënë në “makazinën e tij krijuese”. Tatjana, jam i sigurt, se jo vetëm do qëmtojë çdo gjë me vlerë që ka lënë i shoqi, por, si të thuash, do të “hajë”, po qe nevoja, edhe grimën e fundit të “dhjamit” të saj, vetëm e vetëm për të nxjerrë në dritë, nga “errësira” e sirtareve”,çdo gjë me vlerë që ka lënë PETRAQI.
Kjo është një arsye më tepër që ia bën asaj ballin edhe më të bardhë, por edhe më të bukur portretin moral të saj.
* * *
Kur lexoj romanin dhe njihem me heroin kryesor, oficerin,FREDI BALA, mendja nuk di pse më vete tek një romani i të madhit DINO BUZZATI, “Shkretira tartare”. Ashtu si ai togeri i “Shkretirës tartare” që shkoi për pak kohë dhe mbeti atje, ashtu dhe Fredi Bala u transferua në “Erëthat” dhe mbeti atje. Natyrisht, anologjia ime është pak e “çalë”, se ndryshe, krejt ndryshe ndodh me Fredi Balën.
Fillimisht, ka një flirt aq njerëzor me një të ve dhe e paguan si “për një thelë, një pelë” dhe, pikërisht, për këtë nga kuadër në Shkollë të Bashkuar, e degdisin në Erëthat, një “qytet-th” (kjo”th” si parpashtesë zvogëlimi është si një fshat që duket dhe nuk do kallaus), për të”vuajtur” një “faj” vetëm subjektiv që ta shpif. Hollë-hollë, në kuinta, morali i kohës kish ngritur “piketat” e saj që, po ta gjykosh në thellësi, të sjell ndërmend ato “Arkapijat” made in MIgjen ku “Oso Bakalli”(kupto kupolën e kohës”, i ka çelur këto “arkapija” për të ruajtur moralin. Një përçudnim i vërtetë.
Fredi Bala jo vetëm paraqitet tek ky “qytet-th”, por, veç punës në repart, caktohet si mësues i edukimit ushtarak në gjimnazin e qytet-thit. Aty bie në dashuri me një nxënëse të tij, Loretën, që, për përkim krejt rastësor, është vajza e sekretarit të parë të rrethit. Kaq nuk është pak dhe lupa e autorit zë e vështorn thellë e më thellë. Ashtu si ferra e vogël që fsheh lepurin e madh, në këtë qytet-th të vogël, zënë e rriten ngjarje “thagma” që, në fund të fundit, janë veç mendësi malinje që buronin e ka që nga”kupola” ku qendron një ZEUS që fantazon dhe fabrikon nga mendja e vet përçude veç armiq. Ne që e kemi jetuar gjithë këtë “fantazmagori” që të rrënqeth, tek shohim që”rrufeja” që lëshon Zeusi vret e pret që nga Olimpi, nuk kursen as njerëz që jetojnë qoftë dhe në krahina, shohim përmjet romanit se si vritet, veç tjerash, edhe dashuria: ndjejnja më e bukur dhe më njerëzore.
* * *
Kupola është e “sëmurë” dhe tek bën aktin e Doktor Adhamudhit me diagnozën qesharake:- Të dhëmb koka, krreje!, tek “vret shokët e vet”(minsitrin e mbrojtje e të tjerë), nuk ka se si kursen kuadro të “vegjël” si Viso Tola(sekretari i parë) dhe “shpata” bie dhe mbi FREDI BALËN “vetëm e vetëm” se paskej thënë:” Dua të vazhdoj Akademinë Ushtarake”. Duke dënuar FREDI BALËN, duke internuar LORETËN, regjimi i”bukur” i kohës, nuk bëri as më pak dhe as më shumë, po vrau dashurinë.
Autori nuk ka shkruar me apriori. Përkundrazi. Në roman ka faqe të tëra ku shkruhet me një lirizëm këndellës për dashurinë (si ato me Suzin apo me Loretën). Për ta bërë më të prekshëm, në roman gjen arketipin e “Tre shokëve” të Remarkut apo “Tre mosketjerët” e Dumasit. Figura e Cavës (KUAZIMONDOS së Hygoit) është nga më simaptiket; po kështu e Sonit. Autori për të na e bërë sa më të shplarë malinjitetin që mbartin spiunët, u ka vënë atyre ndonjë epitet aq të zi, sa, tek i sheh që lëvrijnë poshtë e lart nëpër roman, të të kap të vjellët. FANE “ZËTI”;ZIKEQYLI dhe nuk ke nevojë të vrasësh mendjen se ç’rol kanë në roman.
Mund të flisja dhe më shumë për romanin, por le të lëmë edhe ca vend për lexuesit që, kur ta lexojnë romanin, do të binden se PETRAQ ZOTO vazhdon të jetë gjallë. Pa dyshim, kjo është meritë e penës së tij, por dhe bashkëshortes së tij, TATJANËS, që do të vazhdojë të hulumtojë në makazinës krijuese të autorit.
Tiranë, 14 janar 2017
Poema de Silvia Ortiz ANARQUÍA Llevo días sumida en la anarquía absoluta una anarquía que he empezado amar y que no intento censurar un desorden que me lleva al orden de mis sueños y cobijas de recuerdos que se … Continue reading
Poezi nga Bedri Dula MELODI E KËPUTUR Në heshtjën e melodisë Si një trendafile rri varur Telat e zemrës digjën Si një zogë ngelur n’vetmi trokiasin tingujt e melosisë Në buzë pi pak dhëmbje shpirti Trëndafilja me … Continue reading
POETËT VDESIN TË RIJ (Parathënie e Antologjisë me titull Puthje mbi Bosfor, me 101 poetë turq, botim i Shtëpisë Botuese Klubi i Poezisë, Tiranë, shqipëruar nga Rozana Belli, Tiranë 2016, 304 faqe.) Nga: Rexhep SHAHU Një ditë të … Continue reading
DRITA LUSHI: “DASHURIA ÇEL NË PRILL” DHE LULËZON GJITHË VITIN… Nga: Prof.Murat Gecaj publicist e studiues 1. Nuk është rasti i parë, që po shkruaj për një krijuese, e cila i ka fiksuar frymëzimet e veta, jo vetëm … Continue reading
Poems by Lily Swarn LUSH LILACS Kindred spirits Trudging uphill Daffodils daisies dotting The verdant green hummock Serene souls Voyaging together Lush lilacs leaping On wings of rainbow poesy Loving hearts Marching ahead Sage salvia smothering With … Continue reading
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ- ΠΟΥ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ “Η αυτοκρατορία των πουλιών΄΄ ποίηση εκδ. Αρισταρέτη Αθήνα 2016 του Bardhgl Maligi.. Εξαιρετικός ποιητής της γείτονος Αλβανίας- που τιμά την ποίηση και τη χώρα … Continue reading
BARDHYL MALIQI PREZANTOHET NGA LIDHJA E SHKRIMTARËVE GREKË DHE BOTUESIT ARISTARETI SI POETI UNIVERSAL I FJALËS SË LIRË Reportazh nga Marilena Vasili Një pritje e ngrohtë i rezervohet poetit shqiptar Bardhyl Maliqi në Greqi! Në Athinë, në sallën Michael Averof, … Continue reading
Poezi nga Juljana Mehmeti Aromë përjetësie Hëna në pëlhure universi yjet mbështolli zbehur vizionesh të largëta, shikimit tretur në heshtje shkoi. E mbetëm vel i braktisur ne në oqeane të errëta mendimesh …, ku akullnaja të lashta mbulojnë llavën … Continue reading
Emigrantët unë, ti, ai.. Nga: Helena Burchardt Historia e njerëzimit përbëhet nga mërgime dhe …luftëra. Njerëzit kanë mërguar dhe mërgojnë për shkaqe të ndryshme. Nga kureshtja, për të kërkuar kushte jetesë më të mira, për t’u vjedhur fqinjëve tokën pjellore, … Continue reading
100 Theniet më të bukura të Faik Konicës për Shqipërinë dhe shqiptarët. Mbledhur e përgatitur për botim nga Fotaq Andrea -Fletore koniciane nr. 9 E ashpër, e vrazhdë, si populli i fuqishëm që e flet, por edhe plot … Continue reading
Bashkëshortja e Luan Omarit tregon njohjen me të. Pas gjyqit të Bahri Omarit, frikë nga persekutimi, vjehrra dogji gjithë letrat Përkthyesja dhe redaktorja e njohur në një rrëfim për “Unë gruaja”. Puna me përkthimin, fëmijëria, dashuria dhe marrëdhënia me bashkëshortin … Continue reading
Poezi nga Irsa Ruçi *** Sot zgjodha të jetoj si fëmijët, veshur me pranverë fshehur në gjirin e dielltë të një tufe ëndrrash përtej syve t’paqtë qiellor, natyra frymon në shpirt posi lulet e porsaçelura të majit… Stinët janë … Continue reading
I dehuri Tregim nga Marjeta Shatro Shiu kishte kohë që kishte pushuar. R.kishte një orë i mbyllur në lokal.Kishte pirë një shishe me uiski vetëm. I bëhej zemra sterrë kur shikonte një moshatarin e tij përballë. Poshtërohej kur … Continue reading
Poem by Susanta Haldar Line A line was drawn On the forehead With the tip of a knife; It lies between her And the one who thought That she was the purpose Of his life. A line was drawn … Continue reading
Poezi nga Zhaneta Barxhaj Shkëputur nga vëllimi poetik ” Valltari pa këmbë” KALVAR Rrugëve të ngrëna nga koha, copëtuar nga hapat, guralecë të vegjël përvidhen nga troku i fuqishëm. Të pambrojtur bien rrëzave të papastërta, në pritje të një … Continue reading
LIBËR QË E MBAJ KURDOHERË NË XHEP Delo Isufi i këndon dashurisë në librin “TAVOLINË E REZERVUAR” Nga: Kadri Tarelli Poeti Delo Isufi ka botuar disa libra me poezi, por unë sapo lexova këtë të fundit “Tavolina e … Continue reading
Poesie di Rosella LUBRANO IL TEMPO DI VIVERE Sono quella ribelle sui banchi della vita Sono quella che schiaffeggia le rughe allo specchio Sono quella che indomita non si piega al destino e chiede a piene mani di cantare … Continue reading
Poems by Ahmad Alkhatat IT WAS MY FAULT… It was my fault to ask my eyes To watch the sun and the dawn, It was my fault to think of you And ignore what my heart said. I wish … Continue reading
Poezi nga Lumo Kolleshi TI TREMBESH KOT MË KOT Ti trembesh kot më kot e kot ke frikë Nga tigra dhe luanë që rojnë në Afrikë. Ti trembesh kot më kot e frikën kot e mban Për pshkaqenët larg … Continue reading