Fragment nga novela ”U thyen eshtrat e dashurisë” të autores Lenora Lokaj

Akoma në vesh ndjej zërin tim të dikurshëm që ishte bërë melodi e zakonshme e rrugicave të baltosura të qytetit tim të mbytur nga injoranca. Më kujtohen mirë rrugicat e kalldrëmta që i pikturoja shpesh me ngjyrën e gjakut që rridhte nga këmbët e zbathura. Më kujtohen fare mirë edhe sytë e Anës, e cila, sa herë ia mbaja afër portës së saj dilte dhe shikonte hamallin e qytetit. Akoma edhe sot e ndjejë drithërimën e syve të saj se si i ndezë flakë gacat e shpirtit…edhe pas kaq shumë vjetësh, si nëpër mjegullnajë i ndjejë ato shikime që ngrohnin shpirtin tim dhe i hapnin portat e shpresës. Pritja nuk matet me pëllëmbë, ishte shumë e gjatë. Në burgun e heshtjes i kisha robëruar të gjitha fjalët. Duke u sjellë rreth hekurave të pritjes, njoha veç pushtetin e përbuzjen. E shtrirë me vjetë në shtratin e një ëndrre, gjumë nuk kisha, se patkonjtë e një ëndrre më goditen deri në përjetësi. Valët e tërbuara të ëndrrës për hakmarrje dhe të shpresës për pushtet ëe godisnin pamëshirë. Në detin e egos, shpirtin e shita derisa shaloja kuajt e dëshirës për pushtet, dhe zjarrin e madh të dashurisë sikur e përpinë pamëshirë erërat e stuhishme që goditën shpirtin tim. Imazhi i saj si një gurrë e freskët shuante etjen e ëndrrave të mia dhe shpirtit tim të prushtë. Ata sy me dehnin sa herë që me binin ndër mend. Fjalët e saj i mbaj të mbyllura në një valixhe dhe si një lis i thatë gjymtyrkëputur i mbaja mbi supe ngado që shkoja. Asnjëherë nuk pata guxim të ulem në ndonjë ulëse malli dhe t’i hapë ato kujtime. Druaja se dashuria ishte më e fortë se ëndrra ime naive për hakmarrjen. Gjithmonë e ndjeja në shpirt se si me priste mes psherëtimave të natës. Sa më dhimbsej. Sa sy të agimeve janë verbuar nga pritja e saj, sa eshtra të muzgjeve janë thyer nga pritja ime. Shpirti im pështynte urrejtje gjithë këto vjetë, edhe pse era më fliste në vesh për dashurinë e saj. Yjet i lidhnin plagët e mia dhe ashtu si statujë e zverdhur pa e kthyer kokën pas ecja vërdallë viteve. Buzëqeshjen e saj e ndrydha brenda shpirtit dhe kurrë s’do të kisha besuar që kujtimet të cilat i braktisa dikur, me të ardhur në këtë qytet mizorisht do të me ktheheshin dhe si mysafir të paftuar do të pinim kafen e mëngjesit bashkë. Mundohem t’i dëboj, u japë urdhër të largohen nga kafka ime që është xhindosur, por kot… kujtimi i saj çmendurisht më trazon.
Ndeza cigaren e radhës, nuk e di të satën e kisha! Shërbëtori erdhi si zakonisht ta zbrazte taketuken mbi tavolinë. E urdhërova të largohej. Nuk doja të me shqetësonte as një fluturim insektesh. Asnjë kujtimet dhe as imazhi i saj që më pështillet rreth kokës, nuk dua të më shqetësoj. Dola në tarracë dhe shikoja nga lartë se si dukeshin njerëzit, hm, sa të vegjël, si milingonat. Mora frymë thellë dhe mu duk sikur u çlirova nga kujtimi i saj. Të paktën sot, të mos më shqetësonte. Hyra ngadalë brenda dhe urdhërova të mbylleshin të gjitha perdet e suitës. Ndoshta në e errësirë kujtimet çmendurake që hapen portën dhe me pushtuan pamëshirë do të iknin nga unë. Me shpirt doja të fshihesha nga to. Ndeza prapë cigaren tjetër. Tashmë me dukej sikur u fsheha pak, por kot-as këtu! Nuk po mundem t’iu ikë. Aq shumë më kanë dalldisur saqë kjo ditë, që me vjetë e prita më është kthyer në pikëllim. Si ta vras vallë këtë mall që po ngjall kujtimi i saj?! Ky kujtim që më sillet vërdallë, ethshëm po më trazon, shpresat po m’i dridhë trishtimi, stolisur me dhembje më le. As retë e bardha të kësaj ditë s’po munden ta mbajnë peshën e rëndë të kujtimeve që po më çojnë peshë të tërën. Dielli sikur po ma kafshon fytyrën time sa herë që përballem më të. Nuk dua të dal jashtë, nuk dua ! Nuk dua që dielli ta ndriçoj pafytyrësinë time. Nuk dua ta di se ç’po ndodhë prapa këtyre mureve, as si merr frymë ky qytet…, dhembja dhe dashuria ime. Sa po ma kafshon shpirtin nostalgjia. Sot, edhe era lozonjare po fryn ngadalë sikur do që të ma zbutë zemërimin që gati po e gllabëron edhe këtë qytet të fjetur. Ah! Çfarë arome! Aroma e qytetit tim është kjo..! Jo! Me dhëmb do t’i ha mendimet e mia, do t’i grisë një nga një kujtimet e dashurisë, do ta shembë këtë çmenduri përmallimi. Shumë ngadalë po më plaket dita, shumë ngadalë! Koha ime po frymon me gërhamë. Sikur do që t’i dalë shpirti, nga mushkëritë e lodhura, dergjur ndër vite. Edhe pse sytë me pikojnë mall, shpirti më djegë…e ndjejë se pritjes sime po i vjen fundi dhe plagët e këtij qyteti nuk mund të i qepë asnjë gjilpërë e kohës. Dhe unë dua të çlirohem nga kafshimi i pritjes…

NETËT E FRIKSHME

Nga Ramiz Kuqi

Era e ftohtë të binte mbi gjoks.Rrugës , në të dyja anët, gurët ishin shpërndarë, disa të vegjël e disa si më të mëdhenj. Shoferi i kombit, një djalë rreth të njëzet e tetat, flokëkaçurrela përpiqej të ikte nëpër udhën lakore që të mos i dëmtonte gomat e reja , të cilat sapo i kishte vënë për stinën e dimrit.Biseda rodhi me një shkas.

-Je ende në punë?- e pyeti A.

-Jo,-i tha . Jemi në pushim. Punoj në një agjension kamionësh.Punë e rëndë, e gjatë. Shpesh edhe nga dhjetë orë në ditë.Madje, punëdhënësi është një njeri që na përbuz.Të gjithëve, pa përjashtim.Pagën mujore nuk ia jep me kohë.Edhe ato pak euro që na i jep, na i hedh jo të tërën. Po qindarka -qindarka.Më është dashur ta thërras disa herë në telefon.Shpesh edhe nuk na përgjigjet. E fik telefonin. Nëse mundem, kur të zbardh pranvera e të mbushën malet me lule, do të kërkoj punë tjetër. Po pata fat.

Pak para se të binte muzgu, ai zbriti në rrugë, në stacionin e fundit. Para tij zbritën edhe disa udhëtarë tjerë, kush më herët e kush më vonë.Secili mbante nga një najllon në dorë.

A. eci shkujdesur deri te dera e hyrjes së oborrit të tij. Atje ai kishte kaluar tërë verën.Sa herë largohej, për ndonjë punë, sërish e merrte malli. Madje ngjitej tërë dashuri atje..Ndoshta kishte diçka nga e kaluara e largët. Një fëmijëri e rëndë, por edhe e ngrohtë. Një oborr me zogj .Zhurmonte nata deri vonë.Me blegërimë delesh, lehje qensh. Po sot? Asnjë zhurmë . Të vret vetmia kudo !

Kur u fut në oborr, lëshoi sytë nga Kepi i madh.Një copë diell ishte varur në gjysmën e tij dhe i krijoi atij një ndjenjë të çuditshme. Një Kep edhe këtu i ndarë nga dielli. Poshtë, në fund të tij, shtrihej hija ngyrë hiri.

Hyri në shtëpi. Puna e parë që bëri A. ishin lulet dhe dy trungje me limona, të cilat ai me Nimen, para se të ikte për vendin e fjordeve, i kishin vendosur në katin e dytë, përballë diellit. Shumë gjethe të vjetra ishin tharë nëpër degë dhe shumë të reja kishin nisur ta gjelbëronin trungun e tyre. Vuri dorën mbi dy limona dhe i mbetën në dorë..sikur donin të thonin se jemi pjekur. Ai mori, zbriti nëpër shkallë të drurit, i vuri mbi tavolinë, i fotografoi dhe ia përcolli Nimes, e cila po hynte në muajin e dytë që kur ishte larguar për të vizituar nipat e mbesat atje.Ngafotot që ia dërgonte, dukej se ishte përtrirë.
Po ajo hije nën Kepin e madh dhe një copë diell në maje. sikur ia ringjalli pamjen e murit të një qyteti që po ndahej ngadalë.Jo për të bërë ndonjë krahasim, por në imagjinatën e tij dukej çuditërisht ashtu.E Kepi i madh rri me shekuj në të njëjtin vend, me të njëjtit gurë e shkëmbinj rrethuar me drunj, të gjatë e të hollë.
Natë e ftohtë. Diell i ftohtë. Dashuri e ftohtë. Atdhe i ftohtë.Të gjitha këto pyetje i lëvrinin nëpër mendje A. atë mbrëmje , në një ambient të qetë, me erë e fërfëllizë në oborrin e boshatisur.. Disa fluska të holla përhapeshin nëpër qiell..Era i barte përtej mureve, si ëndrrat e tij .
Një muzikë e lehtë,me kitarë përcillej në ekranin televiziv. Një politikan rrahagjoks..Do ta shëmbin murin. Janë ditë e orë, minuta. Po matanë murit nuk dëgjohet kjo gjuhë..atje muri vazhdon të ndërtohet. Inaugurime nga armiqtë, të cilët hyjnë nëpër udhë lakore, si të jenë në shtëpinë e tyre. E nuk harrojnë të thonë : ” Kosova është Serbi !”.
A. merr ca drunj dhe i fut në stufë. Kishte të ftohtë,Një e ftohtë dhjetori e paparë ndonjëherë. Stinë të çuditshme këto. Bimë e dreqit po lulëzon në tokën e gjakut. Nga të njlëjtit vrasës.!

Buzëqeshje e ngrirë. Në prag të festës së motmotit..netët vijnë të frikshme.

15.12.2016

PËR NJË COPË LETËR

Nga: Eliverta Kanina

Ishim në mbledhjen që Bashkia organizon çdo muaj me mjekët e shkollave, kopshteve dhe çerdheve. Vazhdonin diskutimet. Mjekët përcjellin shqetësimet e punës së tyre. Dhe drejtuesja mban shënime, ofron alternativa, çfarë mundet dhe çfarë s’mundet bashkia. Mirpret sygjerimet tona që indirekt përmirësojnë shërbimin në këtë institucion. Gjithshka në funksion të më të mirës së mundshme.
Befas troket dera. Një mesogrua e hap, hyn duke na vështruar çuditshëm dhe shfryn duke shtrënguar buzët nervoze. A thua ne ishim në vëndin e gabuar, apo ajo s’po gjente vendin e vet? Dushi i vështrimeve tona ia squlli pakëz inatin. E hutuar, belbëzoi:
-Këtu janë ata të bashkisë për kopshet?
-Kë kërkon? -e pyeta meqë isha më pranë derës. Ndoshta edhe larg, unë njësoj do të ndihmoja që ajo të mos e humbte fillin e të fliste. Edhe pse, kjo nuk i mbaronte hallin, mund ta orientonte në derën e duhur.
– Çfarë problemi keni?- e pyeti drejtuesja e mbledhjes.
-Dua një copë letër. Kam një kopësht afër shtëpisë. Pse të mos filloj aty? Vijnë lloj lloj nga ana e anës, dhe unë që rri gjithë ditën aty, mos e marr një rrogë? S’kam shkollën e duhur, po e shof se ça bojnë, dhe unë …
– Shkoni lart në zyrën e burimeve njerëzore, ajo është për hallin tënd- e ndërpreu mirsjellshëm drejtuesja.
-A po ma jep ti një copë letër? Dukesh alamet goce- vazhdoi gruaja tashmë e kënaqur që halli i saj e kishte një zyrë.
-Ne nuk jemi për këtë punë- iu përgjigj drejtuesja e bezdisur, nga ndërprerja apo komplimenti i pavënd.
Gruaja rrëshqiti si thika në gjalpë. Doli duke tërhequr derën pas vetes, dhe mërmëriti qejfmbetur hallakatjet që i bënin për një copë letër.
-Shyqyr që nuk e ka shtëpinë pranë ndonjë ministrie- i pëshpërita koleges në krah.
Ndërsa diskutimet e kolegëve vazhdonin, unë përhumba në zërin e gruas që kërkonte një copë letër.
Mu kujtua një mbledhje për Planifikimin Familjar para disa vitesh në Institutin e Higjenës. Atëherë punoja si specialiste e shëndetit riprodhues. Meqënëse mblidheshim disa herë në vit, njihja pothuajse të gjithë përfaqësuesit e rretheve, mjekë apo infermjerë të këtij shërbimi në Drejtoritë e Higjenës . Nuk e pashë një mikeshën time dhe pyeta nëse ai rreth përfaqësohej. Një grua rreth të pesëdhjetave, u ngrit në këmbë dhe u përgjigj se e zëvendësonte ajo mjeken. Pas mbledhjes, shkova tek ajo, të pyesja e të dija për miken time.
– Doktoresha kaloi në spitalin e qytetit,ishte gru e zonja dhe nuk do shkonte dëm duke bërë llogje lllafesh si këto këtu. Eh ç’ti bësh, ne këtë kemi rrisk…
– Fakultetin e Mjekësisë apo Infermjerisë ke mbaruar? Në ç’vit?- e ndërpreva e lënduar për zhvlerësimin e punës tonë. Ndërmenda se ç’punë mund të kish bërë më të mirë kjo grua, që nuk i dukej gjë kjo e jona.
– Kam hudh dokumentat për infermjeri te privati. Po nuk do ta le venin bosh jo, se mezi e kapa shyqyr zotit. Do e boj part-time.
– A do mundesh dot? Se këtu duhet të dërgosh çdo muaj një pasqyrë të punës që do bësh- e pyeta duke patur parasysh punën që duhej bërë për promovimin e këtij shërbimi në target grupet e ndryshme të popullatës, përdorimin e data base për hedhjen e të dhënave në kompjuter, statistikat, përgatitjen e formularëve por edhe dërgimet e relacioneve për çdo aktivitet në ISHP.
– T’ju sjell ju për muj? Një copë letër? Po qysh se bëj? E bëj dhe i luj fenë- u përgjigj serbes ajo.
– Më fal, po ku ke punuar më parë që e thjeshtëzon kaq shumë?- nuk mu durua mua. Po filloja ta respektoj me mend si një profesioniste e fushës, shumë praktike nga eksperienca në vite.
– Kam pastru 28 vjet zyrat e Drejtorisë së Higjenës. Kam pi kafe me doktoreshën dhe të tjerët. Shkoja mirë me t’gjithë dhe u qajsha hallin kur punojshin. Ndonjëherë ua çoja letrat tek fotokopja përballë rrugës, kur prishej ajo e sekretares së Drejtorit, edhe sa e sa kontrolle i kemi kalu bashkë. Përmendsh ia di edhe hilet këtij zanati. Sa kllufa kam shpërnda në lagje e në fis unë ehuuuuu…
-Di të bësh ti, planifikim familjaaaaar?
-Di, si s’di. Unë kam la e fshi në pik të vapës e në cikun e dimrit. Kur u prish ujsjellsi, ene me uj të mbush me kova, i mbaja xixë zyrat.E mos boj i kaqe gjo. Pun’ e modhe fort me bo i kaq.Nji cop letër!
– Ahhhh, në rregull!- nuk munda të them më tepër unë. Mbeta gojëhapur nga ajo që dëgjova.
-O ma të është varur nofulla deri në tokë! -do të më thoshte im bir po të më shihte atë moment ashtu të ngallosur. Pa asnjë fjalë dhe me sy që rrotulloheshin sikur donin të ndërronin vendet, pranova zgjidhjen që ky qytet kishte bërë për banorët e tij, në këtë profil shërbimi.

Tunda kokën si për të larguar atë kujtim, dhe u përqëndrova tek fjalët e drejtueses. Kishte kaluar në temën e muajit, bisedat dhe informimin që duhet të bënim me personelin e kopshteve për rastet e paraqitura. Në përfundim na kërkoi email-et për të na dërguar disa materiale. Duke i shkruar këto, ndërkohë që koleget po merrnin materialet e printuara, dera u përplas sikur të kish ndodhur tchunami. Gruaja u shfaq përsëri në derë. Këtë herë, na shihte me një vështrim të çoroditur por edhe akuzues. Sikur na bënte të gjithëve fajtorë, për problemin e pazgjidhur.
Dhe shpërtheu në një përrua fjalësh pa lidhje:
– Një copë letër desha.Nuk ma dhanë. Sikur do ju prishej puna po t’ma jepnin. Sikur do varfërohet shteti po t’më japë edhe mua një rrogë. Ku hanë nëntë, del edhe për të dhjetin. Kemi faj ne që ju votojmë. Ju jeni kot, haram votën. Ju s’të mbaroni punë. E hëngërt dreqi për çfarë e bëjnë veten. Për një copë letër…

Mbarova së shkruari adresën e email-it, mora materialet e printuara, dhe pasi përshëndeta koleget dola në rrugë me jehonën e fjalëve të asaj gruaje në vesh. Në mendje më sillej ajo copë letër që u mbaronte apo u prishte punë njerëzve. Përse nuk bëheshin kuriozë, përse nuk informoheshin, përse nuk lexonin përtej saj. Një copë letër ndryshonte fate njerëzish? Si mund të besonin këtë? Si mund të thjeshtëzohej shumçka dhe të mbetej vetëm një copë letër. Një fjalë goje, apo një stil të menduari cekët? Nëse dikur e dëgjova nga një pastruese province, tani po e dëgjoja në mes të Tiranës.Fenomeni i zhdukjes së vlerave dhe çudibërjes së një copë letre, qenka ende në fuqi!? Në CV-itë e sotme, po futen kritere të çuditshme për të patur një vend pune. Imponim nga poshtë, apo shpërblim nga lart?
Dhe përfytyrova këtë grua në qendrën e votimit, para kutisë. Me një copë letër në dorë duke bërë zgjedhjen e saj. Duke dhënë votën e saj kaq thjesht
Si një copë letër…
Për një copë letër…