Poezi nga John Donne
Hyjnizimi
O Zot, mbani gjuhën, di si dashuroj,
Më shani përdheun, e cenin tani,
Jo s’ka pasuri, ka pesë qime gri,
Kamja a mendja përpjetë t’ju shkojë,
Merrni drejtim, zini vend të lartë,
Vështroni nderin, a hirin e artë,
Si fytyrë mbreti stampuar në hartë
Ç’do miratoni mendoni lloj lloj,
Kështu do më lini të dashuroj.
Vall, kë plagosi dashuria ime?
Me psherëtima ç’anije kam mbytur?
Lotët e mia ç’tokë kanë përmbytur?
Shtyu pranverën e ftohura ime?
Kur pra kjo ethe që më mbush venat
Shtoi faturën, shqetësoi xhepat?
Ushtarët luftën, avokatët tekat
Grindjet sheshojnë tek fjalëtojnë,
Unë e ajo veç dashurojmë.
Thoni ç’të doni, dashtnia na lindi;
Thoni ç’është ajo, ai fluturon,
Jemi qirinj, vdekja s’kushton,
Brenda pëllumbi dhe feniksi.
Gjëzë e feniksit ka më zgjuarsi
Nga dy në një, në lartësi.
Asnjanësia qas dy gjini.
Vdesim e lindim kështu dëshmojmë
Që ne mistershëm po dashurojmë.
Vdesim, po s’rrojtëm në dashuri,
S’na merr karroca, nuk na nxe varri,
Vargje legjende do thur këngëtari;
Po s’na u shkrua nekrologji,
Sonete n’odat do jenë stoli;
Urna do gdhëndet me mjeshtëri
Sa kodërvarret, të mbajë hi,
Të gjithë me himne do aprovojnë
Dashurinë tonë të hyjnizojnë.
Do na kujtoni: “Nder i dashtnisë
Bënë oshënari të njëri-tjetrit;
Dashuri të paqtë, larguar sherrit
Me shpirt të botës i hyjnë ujdisë
Me sytë e tyre aq shumë punë
(Sa hije të tilla, të tillë spiunë,
I mëshiruan edhe më shumë)
Qytete, Oborre: prej lartësisë
U lypin llojin e dashurisë!”
Forma
Pesë strofat e “Hyjnizimit” bartin vargje jambike që variojnë nga trimetri në pentametër; në secilën nga strofat nëntë vargshe, vargu i parë, i tretë, i katërt dhe i shtatë janë në pentametër, i dyti, i pesti, i gjashti dhe i teti në tetrametër dhe i nënti në trimetër. (Modeli i theksit në çdo varg është 545544543.) Modeli i rimës në çdo strofë është: ABBACCCDD.
Koment i shkutër për të ndihmar leximin…
Kjo poemë e ndërlikuar, drejtuar dikuit që nuk e miraton historinë e dashurisë së folësit, është shkruar me zërin e një oborrtari të urtë dhe sardon, i cili është zhytur plotësisht në dashurinë e tij. Poema njëkohësisht parodizon nocionet e vjetra të dashurisë dhe ngjiz e përpunon nocione të reja, duke arritur në përfundimin, se edhe nëse romanca është e pamundur në botën reale, ajo mund të bëhet legjendare përmes poezisë, dhe folësi dhe e dashura e tij do të jenë shenjtorë për brezat e të dashuruarve në të ardhmen. (Prandaj titulli: “Hyjnizimi” i referohet procesit me të cilin njerëzit hyjnë në rangun e shenjtorëve).
(Përkthyesi)
The Canonization
For God’s sake hold your tongue, and let me love,
Or chide my palsy, or my gout,
My five gray hairs, or ruined fortune flout,
With wealth your state, your mind with arts improve,
Take you a course, get you a place,
Observe his honor, or his grace,
Or the king’s real, or his stampèd face
Contemplate; what you will, approve,
So you will let me love.
Alas, alas, who’s injured by my love?
What merchant’s ships have my sighs drowned?
Who says my tears have overflowed his ground?
When did my colds a forward spring remove?
When did the heats which my veins fill
Add one more to the plaguy bill?
Soldiers find wars, and lawyers find out still
Litigious men, which quarrels move,
Though she and I do love.
Call us what you will, we are made such by love;
Call her one, me another fly,
We’re tapers too, and at our own cost die,
And we in us find the eagle and the dove.
The phœnix riddle hath more wit
By us; we two being one, are it.
So, to one neutral thing both sexes fit.
We die and rise the same, and prove
Mysterious by this love.
We can die by it, if not live by love,
And if unfit for tombs and hearse
Our legend be, it will be fit for verse;
And if no piece of chronicle we prove,
We’ll build in sonnets pretty rooms;
As well a well-wrought urn becomes
The greatest ashes, as half-acre tombs,
And by these hymns, all shall approve
Us canonized for Love.
And thus invoke us: “You, whom reverend love
Made one another’s hermitage;
You, to whom love was peace, that now is rage;
Who did the whole world’s soul contract, and drove
Into the glasses of your eyes
(So made such mirrors, and such spies,
That they did all to you epitomize)
Countries, towns, courts: beg from above
A pattern of your love!”
Shqipëroi: Alfred Kola
Korçë, 20 prill 2022
ATUNIS GALAXY POETRY 